Ali Ahmetit nga Botusha, mësues në Maqitevë,
:: sport
Page 1 sur 1
Ali Ahmetit nga Botusha, mësues në Maqitevë,
Ali Ahmetit nga Botusha, mësues në Maqitevë,
http://forumi.shqiperia.com/threads/revolucioni-i-vitit-1981-krijoi-baz%C3%ABn-e-ushtris%C3%AB-%C3%A7lirimtare.26033/
http://forumi.shqiperia.com/threads/revolucioni-i-vitit-1981-krijoi-baz%C3%ABn-e-ushtris%C3%AB-%C3%A7lirimtare.26033/
Re: Ali Ahmetit nga Botusha, mësues në Maqitevë,
tung. une mund te te ndihmoj dhe ta gjej kete liber, por me trego si mund t,ua dergoj deri ne shqiperi. Nese je nga Tirana do te jete me e lehte... me shkruaj ne e-mail: dragomani2005@hotmail.com
eshte shume e vertete qe autori qe e ka shkruar kete liber ka qene anetar i UDB-se Jugosllave. Eshte nga fshati Cegran, rrethina e Gostivarit.
Sa jane te verteta ato qe thote ai ne ate liber nuk e di, por qe Nafi Cegrani ka qene Udbash kjo nuk mohohet.
eshte shume e vertete qe autori qe e ka shkruar kete liber ka qene anetar i UDB-se Jugosllave. Eshte nga fshati Cegran, rrethina e Gostivarit.
Sa jane te verteta ato qe thote ai ne ate liber nuk e di, por qe Nafi Cegrani ka qene Udbash kjo nuk mohohet.
Re: Ali Ahmetit nga Botusha, mësues në Maqitevë,
A ka tru ky popull kokekungull apo çfare qenje njerezore eshte nuk mundem me paramendue.
Si eshte e mundur qe nje njeriut qe ka qen i lidhur me udben e serbise dhe ky neve te na maroi petulla me shurre.
Po secili nga ne i dim se kush na ka derrmue me dajak e burg dhe pluma .Se çfare operacioni ka ky Nafi çegrani une e kam stjudjue punen e ketij qe disa vite.
Por edhe Reshat Badallaj bazohet ne shkrimet e ketij Nafiut,ndoshta edhe Reshat Badallaj ka qen udbash serb ?
Sipas Nafi çegranit edhe Sabri Hamiti,Agim Zatriqi,Ibrahim Rugova paskan qen udbash qe paskan ndikue ne zhdukjen e Ukshin Hotit.
Zotri Reshat Badallaj,pse nuk shkruan per keta udbash ?Pse nuk shkruan por heshtni ,ndoshta kur te vdesin do u shkruani se kush kan qen keta udbasha.
Si eshte e mundur qe nje njeriut qe ka qen i lidhur me udben e serbise dhe ky neve te na maroi petulla me shurre.
Po secili nga ne i dim se kush na ka derrmue me dajak e burg dhe pluma .Se çfare operacioni ka ky Nafi çegrani une e kam stjudjue punen e ketij qe disa vite.
Por edhe Reshat Badallaj bazohet ne shkrimet e ketij Nafiut,ndoshta edhe Reshat Badallaj ka qen udbash serb ?
Sipas Nafi çegranit edhe Sabri Hamiti,Agim Zatriqi,Ibrahim Rugova paskan qen udbash qe paskan ndikue ne zhdukjen e Ukshin Hotit.
Zotri Reshat Badallaj,pse nuk shkruan per keta udbash ?Pse nuk shkruan por heshtni ,ndoshta kur te vdesin do u shkruani se kush kan qen keta udbasha.
Re: Ali Ahmetit nga Botusha, mësues në Maqitevë,
Revolucioni i vitit 1981 krijoi bazën e ushtrisë çlirimtare
Diskutime tek 'Historia Shqiptare' filluar nga ValmirM, 26 Jun 2011.
ValmirM
Webmaster
Kumtesë e lexuar me 26 Maj 2011, në përvjetorin e tridhjetë të demonstratave të vitit 1981 në Therandë. (1 / 2)
Duhet ta dinë të gjithë, se historia është ajo që ka ndodhur dhe jo ajo që kemi dëshirë të ketë ndodhur.
Demonstratat e vitit 1981 nuk do të merrnin përmasa kaq të mëdha dhe të trajtohen si revolucion, sikur të mos kishin vepruar gjeneratat para shpërthimit të tyre. Si në gjithë hapësirën kombëtare nën okupimin e ish-Federatës Jugosllave, po ashtu edhe në Komunën e Therandës ishte grumbulluar mllefi i shqiptarëve dhe kjo u pa me vazhdimësinë e saj deri në themelimin e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.
Rrethanat politike që i paraprinë demonstratave të vitit 1981
Nga fundi i Luftës së Dytë Botërore, Komuna e Therandës do të përballet me pushtetin e instaluar kundërkombëtar, sepse në rrethinën e saj nuk kishte pasur kurrë pushtet të mirëfilltë, që do të mbështetej nga masa, sepse fshatarësia e saj e siguronte bukën e gojës me punën e vet dhe nuk kishte nevojë të mbështetej në pushtet. Kjo u ndie edhe gjatë e pas lufte.
Goditjen e parë therandasit do ta marrin me mobilizimin e qytetarëve për në frontet e Sremit e Dubrovnikut, ku në plojën e Tivarit do të pësojnë më së shumti, sepse pjesa dërmuese e përbërjes së Eshalonit të Dytë, i cili u masakrua, ishin nga kjo komunë.
Goditja e dytë i bëhet në aksionin e grumbullimit të të gjitha të mirave materiale, që pushteti i atëhershëm e arsyetonte me pjellshmërinë e tokës dhe kushtet e përshtatshme për majmërinë kafshëve e shpezëve.
Goditja e tretë do të bëhet në torturat që do të pësojnë therandasit në “aksionin grumbullimit të armëve”, ku gjeti vdekjen edhe Jetë Kuçi – Mushtishti.
Duke u përballur me pushtetin e ri të krijuar, fshatarët pranuan që të gjenin mbështetje te nacionalistët, të cilët haptas ishin ngritur dhe do të krijohej terren i përshtatshëm për veprimtari atdhetare. Aktivitetin e vet do ta zhvillojnë dy personalitete të mëdha të kohës, siç ishin Kapedan Shefqeti dhe Ibrahim Lutfiu, madje i dyti do të veprojë gjer në flijim, në vitin 1950.
Bërthamën e parë të veprimtarisë ilegale do ta përbënin Shaban Mazreku dhe Zenun Kepa, si dëshmor i pari, i cili para familjes e bashkëfshatarëve do të torturohet mizorisht deri në vdekje dhe me qëndresën e tyre yshtën edhe të tjerët të bëheshin parzmore e çështjes kombëtare. Shumë shpejtë do të themelohet Lëvizja Nacional Demokratike Shqiptare, që në radhët e saj, përveç Shabanit me vëllezër, do të hyjnë Zekë Bajraktari gjithashtu me vëllezër e kushërinj dhe qytetarë tjerë nga fshatrat tjera të kësaj Komune. Kjo lëvizje veprimtarinë e vet do ta ndërpres me burgosjen e Destan dhe Jashar Bajraktarit në vitin 1957 dhe do të pasojë periudha tjetër.
Informbyroja, si gjithkund në Shqipërinë e robëruar, edhe në Therandë do të ndikojë dhe do të burgosen Zenun Gashi, Xhemajli Gashi dhe Nez(ir) Grejqevcin.
Në rrethana ende të pa sqaruar mirë do të vritet edhe Jakup Shaban Jakupi nga Mushtishti në vitin 1952. Po në këtë vit do të burgoset Nezir Gashi, Rifat Kuçi.
Veprimtaria e këtyre të apostrofuarve gjeti mbështetje në masë dhe ata që ishin gjallë, kudo që shkonin kishin respektin e merituar, sepse pushteti vepronte haptas kundër tyre edhe pas kryerjes së dënimeve. Me një fjalë, ishte krijuar mentaliteti i kundërshtimit të guximshëm dhe kudo nëpër çarqe fshatarësh merreshin si shembull i veprimit, guximit dhe qëndrueshmërisë.
Po në këto anë do të gjejë mbështetje për veprimtari ilegale edhe Kadri Halimi e Ali Aliu – Preshevë në vitin 1962, e cila do të ndikojë edhe më tepër në syçelëti dhe forcimin e qëndresës për çlirim dhe bashkim kombëtar.
Kjo veprimtari ilegale nga intelektualët e kohës do të mbështetet më vonë edhe nga rinia shkollore dhe në vitin 1964 kemi burgosjen e nxënësve të Shkollës Normale në Prizren, që bartës të kësaj veprimtarie kombëtare nga kjo Komunë do të jenë: Haxhi Zyba, Hysen Bukoshi dhe Shefki Muqaj.
Të gjithë këta veprimtar që kishin zhvilluar aktivitet ilegal për çështje kombëtare, do të lindin vitin 1968, si vit i kushtrimit mobilizues për kauzën kombëtare. Me 8 Nëntor 1968 do të shpërthejë demonstrata e fuqishme, ku për herë të parë do të valëvitet flamuri kombëtar kuqezi, krahas parullave të brohoritura: “Universitet dhe Republikë”. Organizator i kësaj demonstrate do të jetë Haxhi Bajraktari, ndërsa në mesin e nxënësve të shkollave të mesme do të jenë Muharrem Elshani, Nexhat Kuçi dhe Afrim Morina dhe këta të dy të fundit, do të përjashtohen nga lidhja e rinisë (lexo: nga procesi mësimor), por pas bojkotit të mësimit për tre ditë, nga nxënësit e gjimnazit dhe normales- paralele të ndara, do të rikthehen në bankat shkollore. Kjo demonstratë, e bërë publike, për herë të parë do nxjerrë në shesh edhe aktivistët e UDB-së: Ramadan Fondën, Remzi Kolgecin dhe Gani Bllacën. I pari e heq flamurin nga shtylla ku ishte vendosur dhe dy të tjerët do të merren me diferencimin dhe përjashtimin e nxënësve nga shkolla, njëri në cilësinë e Kryetarit të Rinisë dhe tjetri në cilësinë e përgjegjësit të paraleleve të ndara të gjimnazit. Ndërsa për demonstratën e zhvilluar në Prishtinë do të përndiqen Izet Baraliun, Mazllum Baraliun, Haxhi Papajn – Shala dhe Osman Zajmin.
Në vitin 1970 do të dënohen për kundërvajtje një grup studentësh therandasë: Gafur Kabashi, Musli Kuçi, Ali Kuçi etj., sepse kishin festuar 28 Nëntorin, ditën e mëvetësisë së Shqipërisë.
Në këtë vëllim të aktivitetit gjysmë ilegal do të arrestohet Afrim Morina, në vitin 1974, por në mungesë faktesh do të lirohet nga ndjekja penale.
Në vitin 1975 do të burgoset për herë të dytë Nezir Gashi me Nuhi Kuçin, Gafur Kabashin dhe Muharrem Elshanin dhe në mungesë të fakteve këta tre të fundit nuk do të ndiqen penalisht.
Rinia studenteske e therandasve do të lidhen me Nezir Gashin e Destan Bajraktarin në Prishtinë, nga të cilët do të marrin edhe orientime për të shtrirë rrethin e vet të organizimit.
Qarkullimi i literaturës ilegale
Viti 1968 do të jetë vit i kthesave të mëdha, qoftë në orientimin e rinisë në rrugën vetëmohuese për çështjen kombëtare, në pasurimin e saj me letërsi ilegale kombëtare dhe organizimin e formave të ndryshme të aktiviteteve kulturore kombëtare. Do të shkëmbehet letërsi ilegale nga Afrim Morina e Nexhat Kuçi në mes profesorëve: Avdullah Thaçit, Hysni Shehut, Bajram Kurtit, Habib Ahmetit e Xhevat Krasniqit, si dhe me Beqir Elshanin e Haxhi Papaj – Shala, e ndonjë tjetër. Në shkollën fillore “Vëllazërim-bashkim” do të funksionojë grupi letrar “Naim Frashri” nën udhëheqjen e Profesor Ramadan Shalës. Të gjitha këto veprimtari që zhvilloheshin, zgjeronin rrethin e ndikimit të artikulimit të çështjes kombëtare.
Manifestimi i 500 vjetorit të lindjes së Skënderbeut dhe liberalizimi pak a shumë i revistave shqiptare, ku brenda ballinave mund të lexohej për histori kombëtare, do të ngjallë kureshtjen për të hulumtuar edhe më tepër për dëshmorët e kombit dhe bëmat e tyre.
Që nga viti 1970 letërsia dhe revistat letrare do të vinin nga një ushtarak i Tiranës (3) , që përcillte kontingjentet e pemëve, perimeve, rrushit etj. dhe kjo literaturë, tash më me sasi, jo vetëm lexohej e shpërndahej, sipas motos, por kishte mundësi edhe të jetë pronë e atyre që merreshin me analiza. Bujë të madhe do të bëjë edhe romani i Adem Demaçit, që ishte dënuar politikisht për herë të dytë, “Gjarpijt gjakut” dhe disa revista letrare, të cilat lexuesit ilegal mund t’i këmbenin ndër vete përmes bibliotekarit të Bibliotekës së Shkollës së Lartë Pedagogjike në Prishtinë, Beqir Elshani. Letërsi ilegale vinte edhe nga Hysen Gega, punëtor në Gjermani dhe përmes Ali Ahmetit nga Botusha, mësues në Maqitevë, do të përhapej te nxënësit nga Halil Krasniqi e Mejdi Gega. Ramadan Shala tregon se Gjimnazi i Tharandës është institucion i parë shkollor që bibliotekën e ka furnizuar me revista letrare nga Tirana, falë ndihmës së Beqir Elshanit. Ishte një fitore e madhe që nxënësit shqiptarë për herë të parë në vitin 1973 mund të lexonin revistat shqiptare: “Nëntori”, “Shkenca dhe jeta”, Studime filologjike” dhe “Studime historike”.
Ndikim të madh do të bëjë edhe Radio Kukësi me këngë folklorike dhe me ngjarje të historisë kombëtare, Televizioni Shqiptar me: Fjala artistike në ekran, drama, etj., që për fat mbulonte këtë regjion.
Me 1978 do të vihen kontaktet me sekretarin e ambasadës së Shqipërisë në Beograd- Tomën, përmes të cilit, jo vetëm se sigurohet literaturë, por do të informohen edhe për rrjedhat politike në Shqipëri në Jugosllavi e Kosovë, por edhe për aktivitetin politikë të mërgatës. Po këtë vit do të bëjë bujë edhe manifestimi i njëqind vjetorit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit.
Po në vitin 1970 do të themelohet shoqëria kulturore artistike “Sythi i ri” me nismën e Gafur Kabashit, që më vonë do të njihet me emrin “Jehona”
Viti 1975 do të bëjë edhe një hap përpara në kalitjen e rinisë, jo vetëm shkollore, por edhe studenteske. Me nismën e Afrimit dhe mbështetjen e Sherif Gashit e Ramadan Shalës do të themelohet shoqata letrare “Elena Gjika”, e cila do të ketë sektorin letrar dhe dramatik, e, ku do të angazhohen: Bislim Elshani, Ibrahim Shala, Fadil Vata, Halil Krasniqi, Ymer Bala, Rexhep Morina, Halil Morina, Ferat Morina, Ramadan Ramadanaj, Drita Lumi, Milajete Bektashi, Fadilete Shala, Islam Spahiu, Ragip Syla, Beqir Bekteshi e shumë të tjerë, që bashkë me “Afërditën” e Mushtishtit dhe “Përparimin” e Studnçanit do të zgjerojnë ndikimin e vet atdhetar edhe jashtë Komune. Do të këndohen këngë, do të përgatitën shfaqje dramatike, do të përgatiten recitale e lexohen punime letrare shumë të fuqishme e të frytshme kombëtare. Ramadan Reshitaj, gazetar, me rastin e vdekjes së Titos, në një analizë për “Rilindjen” shkruante, po e parafrazojë, se gjatë jetës së vetë kjo shoqatë ka shfaqur shumë drama dhe në orën e fundit letrare nga dyzetë poezi nuk është lexuar asnjë për Titon, madje nuk është mbajtur as një minutë heshtje, por të gjitha kanë qenë me karakter nacionalist, përveç një poezie për dashurinë.
Në viti 1979, do të Burgoset Ibrahim Shala, Besim Baraliu, Rrahman Llugaxhiu, Sadik Halitjaha, e do të merren në biseda informative Sadik Halitjaha, punëtor në “Ballkan”, Fadil Vata, Halil Krasniqi, Fadilete Shala, Drita Lumi e ndonjë tjetër nxënës të shkollës së mesme – Gjimnazit. Në vitin 1980 burgoset Ali Ahmeti, ndërsa nga organet e UDB-së do të merren në bisedë informative edhe Fadil Ndreca e Medi Gega. Po në këtë vit burgosen Hysen Gega, një veprimtar i ngushtë i Jusuf Gërvallës dhe Riza Vataj, kryetar i shoqatës “Vatra” të studentëve shqiptar në Zagreb. Këto tri ngjarje bënë jehonë të madhe te shqiptarët e kësaj treve.
Viti 1981 kishin të përgatitur tabanin kombëtar te therandasit (4)
Të gjitha këto sa u thanë më lart, kanë krijuar tabanin kombëtar dhe demonstratat e vitit 1981 morën karakterin e revolucionit në gjithë hapësirën kombëtare në ish-Jugosllavi.
Demonstratat e 11 Marsit 1981 edhe pse kishin karakter social, e alarmuan kreun e shtetit Jugosllav, sepse kishte informacione për pakënaqësinë e shqiptarëve, të cilat ishin të theksuara me vizitën e Titos në vitin 1979, sidomos në Prizren, e cila pa vullnetin e Tij, u ndërpre në Kosovë.
Ishin të angazhuar në ilegale edhe Ruzhdi Gashi si student në Prishtinë, Basri Zuka, punëtor kontabiliteti në Ferizaj dhe Alush Shala, bujk nga Hoqa e Rahovecit, e ndonjë tjetër.
Ndërhyrja brutale me 25 e 26 Mars në Prizren dhe Prishtinë shtoi revoltën, sepse në këto demonstrime u kërkua edhe Republika, që tashmë ishte artikuluar bukur mirë në masë. Në Prishtinë do të marrin pjesë Ruzhdi Gashi e ndonjë tjetër, ndërsa në Prizren do të janë të angazhuar Mejdi Gega, Ymer Balaj, Nexhmije Demiri dhe Fatmir Zekolli. Të gjitha këto ngjarje përcilleshin nga aktivistët e ilegales, duke analizuar se si të veprohet në këtë situatë të krijuar, sepse bartnin dy përgjegjësiedhe të
1. heshtjes edhe të
2. orientimit të gabuar të politikës.
Tre prilli do të gdhij me qytet-rrethime në gjithë Kosovën, por edhe me izolantët e parë, e, në mesin e tyre do të jenë Nezir Gashi e Haxhi Zyba. Po me atë datë do të vendoset një lajmërim nga ana e drejtorit të gjimnazit – Rahman Zeqirajt, me të cilin i ndalohej Afrimit të hynte në këtë objekt shkollor. Po në këtë datë do të bisedojnë Afrimi dhe Hazir Morina për të ndërmarrë veprime konformë situatës së krijuar dhe pas dy apo tri ditësh mendimit të tyre do t’i bashkëngjitet edhe Halil Morina. Në një bisedë që zhvillon Afrimi me Sajdi Gegën, ky i dyti paraqet gatishmërinë për të vepruar. Do të angazhohen edhe nxënësit si Mejdi Gega, Zyrafete Morina, Emerllah Krasniqi, Ismail Morina, (ky do të torturohet fizikisht, në polici, nga pasditja deri në orët e vona të natës, duke i bërë presion të tregojë për veprimtarinë e Afrimit). Me bashkëngjitjen e Bislim Elshanit këtij grupi, do të vihen kontakte edhe me motrën e Tij – Shemsijen, e cila ishte aktive në të gjitha demonstratat që ishin zhvilluar në atë kohë dhe rrethi i studentëve therandas do të zgjerohet. Hazirit propozon për aktivizimin e Hazir Balajt dhe Asllan Beqirajt në kryesi, me pak dilema do të pranohen. Afrimi propozon Halit Demiri t’iu bashkëngjitet dhe kjo pranohet nga të tjerët.
ValmirM, 26 Jun 2011 #1
ValmirM
Webmaster
Vazhdon
Përmes Hazirit ky grup do të mundohen të lidhet me Izet Baraliun, për të marrë edhe mendimin e Tij për aktivizim. Ky ato ditë ishte ilegal dhe nuk do të jep mendim të prerë, por do të lë dilema për të biseduar edhe një herë. Mbahet takimi i parë në shtëpinë e Fazli Morinës, i cili bënë edhe sigurimin e takimit. Islam Morina merr përsipër për ta sjellë në takim Halitin, por nuk e gjen në shtëpi, ndërsa në takim nuk marrin pjesë edhe dy të fundit. Në këtë takim vendoset të organizohet bojkotimi i mësimit, mirëpo organet e arsimit komunal i mbyllën shkollat përkohësisht dhe ky aksion dështon. Pas këtij akti do të pasojnë edhe izolimet tjera, duke përfshirë: Ramadan Shalën, Shaip Kryeziun, Xhevat Kabashin, Haxhi Eminin, Gafurr Kabashin, Hysen Kryeziun etj.
Afrimi përmes Zenun Gashit lidhet me Met Krasniqin nga Arbana e Prizrenit, i cili ishte në lidhje me grupin e të rinjve: Hamëz Kryeziun, Afrim Hotin dhe Feti Hasanin. Lidhjet me Hamzën do t’i mbajë Ramadan Gashi. Janë bërë dy përpjekje për organizim të demonstratave në Prizren, por nuk kanë pasur sukses.
Takimi me Izetin nuk jep rezultate, madje Ai është edhe kundër organizimit të demonstrimit, të paktën kështu ka qenë i informuar grupi.
Në një mbledhje të Komitetit Krahinor të LKJ për Kosovë, kryetarët e komiteteve komunale referojnë për situatën politike nëpër komunat e tyre. Kryetari i LKJ për Therandë – Jusuf Shabani, do të deklarojë: “Në Suharekë ende nuk ka pasur demonstrata. Në bazë të informatave që kemi, kemi zbuluar tri qendra të irredentës. Njëra është në fshatin Bukosh, tjetra në fshatin Reshtan dhe e treta në fshatin Doberdelan. Sipas të gjitha informatave që disponojmë, qendra kryesore është në Reshtan.”.” Ky deklarim i Jusufit bëri që urgjentisht të takohet grupi, përsëri nuk do të vijë në takim Haliti, ndërsa Hazir Balaj dhe Asllan Beqiraj nuk kanë mundur të marrin pjesë në takim, për shkak të ndërrimit të vendit. Takimi është mbajtur në një kasolle, pronë e Haxhi Ymer Gashit, në të cilin përveç kësaj pesëshe morën pjesë edhe Ruzhdi Gashi e Shefki Gashi, të cilët edhe bënë sigurimin e objektit. Në këtë takim u vendos që demonstrata të mbahet të martën (ditë tregu) më 26 Maj 1981. Propozimet e Afrimit për rrjedhën e demonstratës u miratuan. Këto ishin:
1. demonstrata të fillojë pesëmbëdhjetë minuta para orës pesëmbëdhjetë, sepse atë kohë bëhej ndërrimi i turneve në fabrikën “Ballkan”, e nxënësit e ciklit të ultë do të jenë nëpër shtëpi;
2. demonstratën ta fillojnë Met Krasniqi, Hysni Gega, Emedllah Krasniqi, Ruzhdi Gashi;
3. Mejdiu të merr parullat dhe bashkë me Ruzhdiun t’i shpalosin;
4 demonstrata të fillojë me këngën “Dalëngadalë po vjen Behari”. (5)
Për të shkruar parullat u autorizua Bislimi. U diskutuan edhe përmbajtja e tyre dhe erdhën në përfundim se duhet të ishin këto:
a. Republikë;
b. Pa Republikë nuk ka barazi;
c. Poshtë Shovinizmi serbo madhe;
d. Të lirohen shokët tanë nga burgu, sepse ata janë lulja më mirë e Kosovës;
e. dhe Kushtetutë, ja me hatër ja me luftë.
U mor qëndrim se ditën e demonstrimit të ishin të gjithë në Therandë.
Po për këtë datë, me të rinjtë e Prizrenit, këtë e ka dit vetëm Halili, është krijuar një grup prej pesë vetash, të stacionuar në Hisar me armë, që nëse vijnë përforcimet e njësiteve speciale nga Prizreni, t’i pengojnë deri në tërheqjen e demonstruesve. Udhëheqës i këtij njësiti ka qenë Rexhep Krasniqi nga Prizreni.
Me 26 Maj do të shkohet sipas programit. Afrim takimin e fundit e kisha caktuar me Hazirin në “Ballkan”, i cili e kishte gruan të shtruar në spitalin e Lubjanës dhe shokët kishin marrë qëndrim, që Ai të mos merrte pjesë në demonstratë, por të udhëtonte për atje. Me të marrë këtë sugjerim të shokëve, Haziri ngritët nga tryeza dhe pas pesë minutash, milici Hazir Kabashi, do të ma vë revolen prapa qafe dhe
“Në emër të popullit” kërkon të dorëzohem, e, si përforcim kishte njësitin special, i cili ishte përhapur nëpër restorant me armë automatike në gatishmëri. Kjo ka ndodhur rreth tre orë para fillimit të Demonstratës. Hipur në veturë të tipit “Fiqa” dhe me shpejtësi të vogël, më kanë dërguar në postëkomandën e milicisë, kjo për të më parë qytetarë se isha i arrestuar në mënyrë që të dështojë demonstrata. Nga ai moment e gjer në shpërthim të demonstratës operativistët Vesel Krasniqi e Daut Morina kanë parashtruar vetëm dy pyetje: “Në ora sa do të fillojë demonstrata” dhe “Nga ku planifikohet të fillojë…?”
Na tubuan në një qeli të gjithë të arrestuarit e asaj dite, të torturuar e të përgjakur, por më së keqi e kishte pësuar Mejdi Gega. Më vonë në qeli do të vijë Muhamet Hoti, operativist shtetëror, i cili bashkë me milicët i torturonte të arrestuarit, duke kërkuar prej tyre të tregonin se kush isha unë, atëherë kam ndërhyrë, sepse me te njihesha që nga viti 1974. Nga nervozizmi Ai e shfryu tërë mllefin në mua, duke i urdhëruar edhe milicët të vepronin, një herë për babën e herën tjetër për mua.
Se si ka shpërthyer demonstrata, sa kanë marrë pjesë në të dhe deri ku kanë arritur demonstruesit të parakalojnë në qytet, këtë mund ta thonë ata që kanë marrë pjesë, edhe pse shumë gjëra i kam mësuar më vonë.
Fillimisht kam qenë i akuzuar në bazë të Nenit 136 Alinea 1, Nenit 139 Alinea 1 dhe Nenit 114. Shokët tjerë kanë qenë të akuzuar në bazë të Nenit 136, Alinea 1 dhe Nenit 114. Veprimtaria ime ndërlidhje edhe me të rinjtë e Prizrenit dhe kur gjatë hetuesisë është arritur të shkëputeshim edhe mua më heqin Nenin 139 Alinea 1.
Në proces gjyqësor të udhëhequr nga Orhan Rekathati – Kryetar i Gjykatës së Qarkut në Prizren dhe bartësi i aktakuzës Jakup Gurmani – prokuror, do të shqiptohen këto dënime:
1. Afrim Morina me shtatë vjet burg të rëndë
2. Bislim Elshani me shtatë vjet burg të rëndë
3. Sejdi Gega me gjashtë vjet burg të rëndë
4. Hazir Morina me pesë vjet burg të rëndë
5. Halil Morina me pesë vjet burg të rëndë
Me kundërvajtje, nga dy muaj, do të dënohen:
6. Mejdi Gega
7. Ruzhdi Gashi
8. Agron Gashi
Nga Universiteti i Prishtinës Afrimi do të dënohet edhe me pesë vjet ndalimi për studime, ndërsa Sejdiu, Ruzhdiu e Zyrafeti do të dënohen me nga një vit.
Zëvendës prokurori i Gjykatës Supreme, publikisht kërkon të shqiptohen dënimet më të larta dhe minimumi të jetë dhjetë vite burg të rëndë, ngase sipas Tij, koha e përgatitjes së demonstratës, mënyra e organizimit, mosha e jonë dhe përgatitja shkollore do ta arsyetonin kërkesën e Tij.
Ndërsa nga grupi i të rinjve të Prizrenit do të dënohen këta:
1. Hamzë Kryeziu me shtatë vjet burg të rëndë
2. Afrim Hoti me gjashtë vjet burg të rëndë
3. Feti Hasani me gjashtë vjet burg të rëndë
Me 1995, në Doberdelan, është organizuar përvjetori i pesëmbëdhjetë i demonstratës së vitit 1981. I lajmërohem organizatorit, se kisha përgatitur me shkrim një punim. Ragip Zekolli kërkoi që t’ia jepja Atij për ta kontrolluar, përndryshe nuk do të më lejohej ta lexoja, sepse nuk isha paraparë në program. Të njëjtin mendim e ndau edhe Ukë Bytyqi, se sipas Tij, Ragipi ishte historian dhe duhet dhënë mendimin për vërtetësi, përndryshe nuk do të më lejohej të merrja fjalën. Unë vendosa me timen dhe në fund e mora fjalën pa i pyetur.
Pas njëzetë e tetë vitesh, publikisht dëgjoj, në debate televizive për kryetar të Komunës së Therandës, madje edhe në balotazh, pasi ua kisha tërhequr vërejtjen publikisht me një reagimi “Organizatorët janë të gjallë”, se Blerim Kuçi ka qenë organizator i kësaj demonstrate!!! Kjo “vërtetësi” është e shënuar edhe në faqen e internetit për Komunën e Therandës, në biografin e kryetarit- Kuçi. Duhet ta dinë të gjithë, se historia është ajo që ka ndodhur dhe jo ajo që kemi dëshirë të ketë ndodhur.
1981- sha bazament i krijimit të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës
Po t’i referohemi ngjarjeve të mëvonshme historike, do të nxjerrim këto përfundime. Që nga demonstratat e marsit të vitit 1982, Theranda do të jetë barometër i lëvizjes kombëtare. Therandasit do të dalin bartës të proceseve, jo vetëm në nivel lokal, por edhe në nivel kombëtar, deri në mbarimin e Luftës në Kosovë, Luginë të Preshevës dhe Maqedoni.
Zhvillimet që pasuan pas demonstratave të vitit 1981, na japin të drejtë, dje dhe sot, t’i quajmë revolucionare. Kjo për shkak të karakterit gjithëpërfshirës të shqiptarëve në hapësirën e ish-Jugosllavisë në proceset politike, për shkak të vazhdimësisë vetëmohuese dhe sakrifikuese, jo vetëm të bartësve të proceseve, por edhe të familjeve të tyre
Ishin revolucionare, sepse përkundër shtrirjes së aparati shtetëror të dhunës, serbo sllavët nuk arritën të ndalin rrugën e nisur për fitore. Shqiptarët ditë e më tepër bashkoheshin dhe këtë bashkim nuk mund ta zhbënte pushtuesi, përkundër disa veglave të veta, që kishin mbetur si raritet nostalgjik të së kaluarës, të cilat i përdori deri në theqafje nga këto troje.
Ishin revolucionare dhe mu për këtë UDB-ja dhe KOS-si kishin shtuar aktivitetin e vet dhe derdheshin mjete për zbulimin e revolucionarëve apo grupeve revolucionare në gjithë hapësirën e shtetit, në struktura ushtarake e në shërbime ushtarake dhe diasporë.
Ishin revolucionare, sepse bënë jehonë në gjithë botën e qytetëruar, për të cilën u angazhuan, fillimisht gazetarët, e më vonë edhe diplomatët e shteteve të ndryshme. U mundësua që në Parlamentin Europian, në vitin 1984, të dëgjohet referimi i Enver Hadrit për masakrat dhe gjenocidin që bënte Jugosllavia mbi shqiptarët.
Ishin revolucionare, sepse edhe republikat tjera të Jugosllavisë shihnin tatëpjetën e asaj kryetare artificiale dhe filluan të mendonin për rrugëtimin e mëvetësishëm, sepse më nuk durohej fashizmi serb.
Ishin revolucionare, sepse që nga viti 1984 filluan të mendojnë për kundërvënie të armatosur, siç ishte rasti me Rexhep Malën e Nuhi Berishën. Dhe ky revolucionaritet, që nuk arriti ta shuante e as ta zbehte regjimi titist e millosheviqjan bashkë me vasalët e tyre, bëri që të krijoj edhe mekanizma ushtarak, fillimisht Frontin e Rezistencës e Bashkimit Kombëtar (1989), Lëvizjen Kombëtare Çlirimtare e Kosovës (1992) dhe së fundi krijimin e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (1994), e, që të gjitha në Therandë kishin bazë të fortë.
Unë kurrsesi nuk pajtohem në mes paralelizmave që vënë me “Solidarnostin” polak, sepse ajo luftonte për pluralizëm politik, ndërsa te ne bëhej luftë për jetë a vdekje, për çlirim e bashkim kombëtar, siç nuk jam pajtuar, e nuk pajtohem, me paralelizmat që vihen për demonstratat e vitit 1968 në Evropë dhe te ne, sepse atje demonstrohej për hapësirë kulturore, ndërsa te ne për mbijetesë kombëtare.
Theranda ka të gjitha parakushtet për të ecur përpara në realizimin e synimeve shekullore të dëshmorëve të kombit, për çlirimin e vise të pushtuara dhe bashkimin kombëtar. Kam bindje, se në këtë rrugëtim, therandasit do të zënë vend të merituar në historinë kombëtare, siç e kanë deri në ditën e sotme.
Fusnotat:
1. ”Kosova sot” kur informon për tridhjetë vjetorin e demonstratave të 1981, paraqet Ukë Thaçin organizator!!!
2. Faqja e internietir “Suhareka. Com” flet vetëm për Ukë Thaçin dhe Blerim Kuçin dhe “harron” të përmend kumtesën bosht të këtyre ngjarjeve, autorin e këtij shkrimi.
3. Me njërin prej tyre kam qenë i lidhur dhe nga Ai gjatë viteve 1970-1974 kam marrë literaturë dhe kam mbajt letërkëmbim (Ai ka qenë me pseudonim dhe adresën e ka pasur nga Korça, por ka qenë ushtarak në Tiranë), për fat të keq emri nuk më kujtohet.
4. Në historikun e shkurt të Therandës në faqe interneti, kjo datë nuk përmendet fare.
Therandë, 26.05.2011
Artikullin mund ta lexoni edhe ketu : Kombi Shqiptar
ValmirM, 26 Jun 2011 #2
StillMandi likes this.
Sweety el
Anëtar i zjarrtë
KONCEPTI I REVOLUCIONIT TË VITIT 1981
Që në fillim do të thosha se Ngjarjet e vitit 1981, më e saktë do të ishte të quheshin:
REVOLUCIONI GJITHËPOPULLOR,që ishte vazhdimësi e misionit atdhetar të Lidhjes
Shqiptare të Prizrenit, e Luftës për Pavarësinë e Shqipërisë,e Çlirimit të Kosovës nga zgjedha hegjemoniste e Jugosllavisë; vazhdimësi e luftës me penë e me pushkë e atdhetarëve,që synim kryesor kishin-BASHKIMIN e t ë gjitha trojeve shqiptare të pushtuara nga fqinjët, me Shqipërinë,synim këtë që armiqtë e kombit tonë, me taktikë, e quanin:
"Synim për Shqipëri të Madhe, slogan ky armiqësor,për ta njollosur luftën e drejtë të shqiptarëve, që në fakt asnjë logjikë nuk na sjell argumente,sepse nuk ka Shqipëri të "MADHE", apo "TË VOGËL", por është një Shqipëri Etnike Natyrore me trojet e veta.
Revolucioni i vitit 1981, nuk mund të quhet, thjesht, një demonstratë dosido me grumbuj turmash,një demonstratë anarkiste, spontane, euforike, por një Revolucion i parapërgatitur dhe i organizuar mirë prej forcave përparimtare atdhetare e figurave, që fijet e përpjekjeve dhe luftërave të vazhdueshme i mbajtën të pakëputshme drejt çlirimit nga robëria sllave, si një krijesë artificiale me toka të pushtuara,e quajtur Jugosllavi.
Revolucionin e Pranverës së lavdishme të vitit 1981,duhet ta shohim si koncept, që ishte i pari revolucion që theu akullin dhe e hoqi iluzionin se Jugosllavia ishte "SHTET I SHENJTË", "i pandryshueshëm". Ky Revolucion shqiptar, pra,u tregoi popujve të Jugosllavisë,po edhe opinionit ndërkombëtar, se ai shtet me emrin Jugosllavi, ishte ndërtuar prej qelqi dhe gjithësesi do të pëlciste e për një kohë të shkurtër, sepse ishte shtet i formuar me themel gënjeshtrash e dhune.
Në opinion, për Revolucionin Gjithëpopullor Shqiptar të Kosovës kishte zëra që thoshin se ai ishte "i manipuluar nga një forcë e huaj,"e brendshme" apo "e jashtme" "për t'ia këputur perspektivën" aq "të vrullshme" Kosovës, sepse Kosova kinse "vetvetiu" do të shkëputej nga njësia federative e Jugosllavisë.
Pra, Revolucionin e quanin si shpërthim "të parakohshëm","të dëmshëm".
Revolucioni i Pranverës 1981-ishte hapi i parë i shkatërrimit të Jugosllavisë, pikërisht duke e demaskuar atë "shkëlqim" të rrejshëm të atij shteti. Ndikoi që shqiptarët të këndelleshin e të bindeshin se nuk është turp as kundërnjerëzore të jesh nacionalist e ta duash së pari vetveten, se po nuk qe i tillë, të tjerët do ta shfrytëzojnë kundër teje.
Regjimi jugosllav, përballë opinionit ndërkombëtar, jepte një lustër për ta fshehur terrorin që ushtronte mbi shqiptarët:"Ja,zotërinj,te ne shqiptarët janë të privilegjuar -kryetar i shtetit tonë është shqiptar Sinan Hasani...",që në fakt ai ishte një kukull që i shërbente vetëm sovranit të vetë, Titos dhe regjimit.
Revolucioni 1981 i hoqi maskën Josip Broz Titos, që nëpër botë proklamohej se udhëhiqte një shtet me të drejta "të shkëlqyera" për të gjitha kombësitë që e përbënin Jugosllavinë dhe ai, Titoja, bënte thirrje që sistemin Vetëqeverisës të tij ta merrnin "model" dhe shtetet e tjera të botës.
Revolucioni gjithëpopullor-i këndelli të gjithë ata që ishin me dyshime në forcën-POPULL, që ishin të bindur për paprekshmërinë e Jugosllavisë, sepse, për shumë kë, Jugosllavia ishte një gogol. Ky Revolucion shqiptar qartësoi çdo gjë që ishte kundër interesave kombëtare shqiptare, siç ishte shfrytëzimi i pamëshirshëm ekonomik, siç ishte shfrytëzimi i TREPÇËS, kur në nivelin shtetëror jugosllav bënte pjesë me 3O% të eksportit të pasurisë, po që ishte dhe një garanci
bankare për marrjen e kredive. Me një fjalë,,ky Revolucion,ua hoqi maskën të gjitha skenave e prapaskenave,që ishin në dëm të Kosovës;atëbotë Kosova ishte tërësisht e izoluar nga tregu ekonomik,politik,kulturor e kombëtar.
Revolucioni i vitit 1981-ishte udhërrëfyesi, ishte thirrja për popullin:
O SOT O KURRË, KA ARDHË SAHATI!
Ndihmesë të pallogaritshme,për mbajtjen e frymës atdhetare,për sqarime të sakta të prapavijave për të gjitha situatat dha Qeveria Shqiptare në krye me Enver Hoxhën, që në mënyrë kujdestare të prindit, përmes shtypit e medieve të tjera në shumë gjuhë të botës, njoftonte opinionin ndërkombëtar se ç'po ndodhte në të vërtetë në Kosovë me shqiptarët. Përveç kësaj, Shqipëria,me seriozitetin më të madh po përgatitej edhe ushtarakisht që,po të krijohej situatë e pashmangshme alarmante, të ndërhynte ushtarakisht për ta çliruar Kosovën. Dhe, po ai, Enver Hoxha, për hir të Kosovës dhe viseve të tjera të pushtuara shqiptare,me Jugosllavinë nuk bëri asnjë lëshim a marrëveshje, që do të dëmtonte interesat e shqiptarëve, përkundrazi, me këmbëngulje, ngriste zërin e protestës për vëllezërit, -siç thoshte Enver Hoxha vazhdimisht, sepse këtë e trajtonte si një plagë gjithëkombëtare.
Revolucioni shqiptar i vitit 1981-ishte një kambanë që të zgjonte prej gjumit politik edhe shqiptarët në Maqedoni e në Mal të Zi,po edhe në shtete të tjera e në Mërgatë,për ta lidhur fort zinxhirin atdhetar që fronti i veprimit të ishte i shumanshëm dhe i efektshëm,që regjimi jugosllav të goditej nga një grusht i pashërueshëm shqiptar. Dhe pikërisht kështu ndodhi, falë figurave emblematike legjendare, siç është i madhi ynë,Adem Demaçi, i cili u bë shpresa e kombit, bashkë me shumë grupe revolucionare që vepruan në të gjitha trojet shqiptare dhe në Mërgatë,të cilët ditën masën ta drejtojnë e ta koordinojnë në mënyrë të shkëlqyer,pavarësisht vështirësive të mëdha që ishin. Një ndihmesë të madhe për parapërgatitjen e Revolucionit të Pranverës 1981 dha veprimtari i pandalshëm, Ramadan Pllana, i cili në mënyrë të shkëlqyer e zgjeroi rrjetin e veprimtarisë ilegale në të gjitha trojet shqiptare;-dhe në Mërgatë ishin Jusuf Gërvalla e Kadri Zeka,të cilët kishin marrë përsipër që, në emër të idealit kombëtar të bënin bashkimin e LNÇKVSHL,e udhëhequr nga Jusufi dhe OMLK, të udhëhequr nga Kadriu, lëvizje këto, si më të mëdhatë në atë kohë, kur Jusufi vepronte në Gjermani,ndërsa Kadriu në Zvicër. Këta të dy veprimtarë me bashkëpunëtorët e tjerë kishin për qëllim që të shkrinin të gjitha grupet ilegale në një Lëvizje gjithëpopullore, për t'iu shmangur përçarjeve,sepse misioni i vetëm kombëtar ishte bashkimi i të gjitha trojeve shqiptare me Shqipërinë në një shtet.
Me fillimin e shkatërrimit të Jugosllavisë, -pra, në prag të viteve të nëntëdhjeta, u krijua një mendësi vetëmashtruese se "erërat demokratike" vetvetiu do ta ndryshojnë gjendjen e shqiptarëve. Andaj elita e Lidhjes Demokratike e Kosovës, përdori shpresën dhe besimin e masës së gjerë për t'i futur në një ombrellë që nuk priste shiun, duke e gënjyer masën e lodhur se çdo gjë do të pikë prej qiellit, po paraprakisht, duke e shfrytëzuar modestinë dhe shpirtin e sakrificës të ish-të burgosurve politikë,duke i marrë shumë prej tyre në gjirin e LDK me prapavijë për të mbledhur pikë në masën e gjerë për interesa karrieriste në dobi të titizmit jugosllav. Në vazhdim,nuk kaloi shumë kohë dhe LDK, me orientimet e saj oportuniste,për ta ruajtur "virgjërinë" politike të saj,deklarohej:"Ne jemi kundër ekstremizmit,e dënojmë atë",i hapte udhë regjimit serb për t'i goditur veprimtarët revolucionarë, si "TË PAREHATSHËM","ANAKRONIKË", qëndrim ky i LDK,që masën e gjerë shqiptare po e klasifikonte në dy ekstreme të kundërta, kështu që qëndrimi reaksionar i LDK ndikoi që shumë intelektualë atdhetarë të ndiqeshin e të burgoseshin, siç ndodhi me atdhetarin e politologun e shquar, Ukshin Hoti.
-Pra, LDK, e sabotoi UDHËN E LIRISË, duke e çorientuar një masë të madhe të popullit, për ta vështirësuar më shumë luftën e vazhdueshëm që po zhvillohej nga të gjitha këndet kombëtare,sepse LDK,në krye me Ibrahim Rugovën, proklamonte haptazi se "ekstremistët" po e prishnin "PAQEN", sipas gënjeshtrave të të cilit, Republika e Kosovës do të pikonte nga qielli. Nga ana tjetër, Ibrahim Rugova,vazhdimisht opinionit ndërkombëtar i servonte një qëndrim sikur çdo gjë ishte në rregull në Kosovë,sepse "funksiononte" "PUSHTETI PARALEL".
Revolucioni i vitit 1981,me një mund të madh e ruajti frymën atdhetare në vazhdimësi,ndonëse vetë lindja ogurzezë e LDK e pengoi dhe i doli prag për ta sabotuar misionin e shenjtë për Çlirimin e Kosovës;kjo ndodhi edhe gjatë Luftës heroike të së lavdishmes USHTRI ÇLIRIMTARE TË KOSOVËS,që ishte kurorëzim i forcave atdhetare të shumë brezave,që kurrë nuk i këputën fijet e përpjekjeve për Çlirimin e trojeve shqiptare,ndërkohë që Ibrahim Rugova me klikën e tij, si pykë djalli për përçarjen e shqiptarëve stisën me nguti formacionin famëkeq të quajtur FARK,duke e kërcënuar një vëllavrasje tragjike, kur gjatë Luftës kundër Serbisë e pengoi dhe e sabotoi USHTRINË ÇLIRIMTARE. Kjo situatë të përkujton pikërisht periudhën në prag të vitit 1912, kur shumë luftëtarë ishin nën tutelën e osmanëve që e pengonin Pavarësinë e Shqipërisë, ndonëse shumë sish të LDK e kuptuan realitetin dhe iu bashkuan aradhave të UÇK.,ushtri e cila idealin e kahmotshëm kombëtar e kurorëzoi me fitore, me çlirimin e me pavarësimin e Kosovës, të ndihmuar nga miqtë amerikanë e disa shtete të Evropës.
Por, ideali final kombëtar i shqiptarëve për të ardhmen është BASHKIMI I TROJEVE SHQIPTARE NË NJË SHQIPËRI dhe ky ideal nuk është një iluzion folklorist, por do të bëhet njëmendësi, siç u bë pavarësimi i Kosovës.
SI E PËRJETUAM REVOLUCIONIN SHQIPTAR,NË KOHËN KUR NE ISHIM BURGOSUR MË PARË?
-Pak ditë para se të burgosesha (në nëntor 1979), në Ditarin tim kisha shkruar pikërisht kështu:"Së shpejti do ta nisim Dasmën dhe do ta shporrim tymin e zi helmues e mesitët me sy të këqij dhe do ta martojmë Diellin me Lulen..."
-Dhe, këtë tekst ia kisha dërguar Celulës "DIELLORI", në të cilën ishin pjesëtarë: Raif Çelaj, Nexhmedin Melenica, Mehë Uka(tash dëshmor), Rrahim Rama, Magbule Qyqalla, në Shkollën Normale të Prishtinës.
Unë, (S.Q.) me shokët Ramadan Pllana, Abdyl Lahu, Rrahman Llugaxhiu, Emrush Xhemaili, Skënder Jashari, Hajdin Abazi, Ibrahim Shala dhe Asllan Loshi, pikërisht kur si një vullkan shpërtheu Revolucioni, më 1 prill 1981, u gjendëm në Burgun e Mitrovicës së Sremit. Për çudi, po në një anë, edhe për krenari,të burgosurit joshqiptarë në atë Burg kishin marrë frikë, sikur e kishin humbur pusullën dhe neve shqiptarëve na shikonin sa me urrejtje,aq dhe me frikë dhe po na trajtonin sikur ne ishim ATA QË PO E HANIM JUGOSLLAVINË. Po, çka ishte qesharake, mua dhe shokut tim, Ramadan Pllana; një i burgosur politik serb na përgjërohej gati me vajë në buzë:
"AMAN,DUAJENI JUGOSLLAVINË...NUK ËSHTË E KEQE JUGOSLLAVIA!...", - sepse, të gjithë ishin bindur se shqiptarët ishin të pathyeshëm dhe të parët që po ia thërrmonin themelin shtetit jugosllav.
Heidelberg, Më 11 mars 2011
Sweety el, 2 Jul 2011 #3
Sweety el
Anëtar i zjarrtë
http://www.enver-hoxha.net/content/content_shqip/navig-majtas/1981.htm
Diskutime tek 'Historia Shqiptare' filluar nga ValmirM, 26 Jun 2011.
ValmirM
Webmaster
Kumtesë e lexuar me 26 Maj 2011, në përvjetorin e tridhjetë të demonstratave të vitit 1981 në Therandë. (1 / 2)
Duhet ta dinë të gjithë, se historia është ajo që ka ndodhur dhe jo ajo që kemi dëshirë të ketë ndodhur.
Demonstratat e vitit 1981 nuk do të merrnin përmasa kaq të mëdha dhe të trajtohen si revolucion, sikur të mos kishin vepruar gjeneratat para shpërthimit të tyre. Si në gjithë hapësirën kombëtare nën okupimin e ish-Federatës Jugosllave, po ashtu edhe në Komunën e Therandës ishte grumbulluar mllefi i shqiptarëve dhe kjo u pa me vazhdimësinë e saj deri në themelimin e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës.
Rrethanat politike që i paraprinë demonstratave të vitit 1981
Nga fundi i Luftës së Dytë Botërore, Komuna e Therandës do të përballet me pushtetin e instaluar kundërkombëtar, sepse në rrethinën e saj nuk kishte pasur kurrë pushtet të mirëfilltë, që do të mbështetej nga masa, sepse fshatarësia e saj e siguronte bukën e gojës me punën e vet dhe nuk kishte nevojë të mbështetej në pushtet. Kjo u ndie edhe gjatë e pas lufte.
Goditjen e parë therandasit do ta marrin me mobilizimin e qytetarëve për në frontet e Sremit e Dubrovnikut, ku në plojën e Tivarit do të pësojnë më së shumti, sepse pjesa dërmuese e përbërjes së Eshalonit të Dytë, i cili u masakrua, ishin nga kjo komunë.
Goditja e dytë i bëhet në aksionin e grumbullimit të të gjitha të mirave materiale, që pushteti i atëhershëm e arsyetonte me pjellshmërinë e tokës dhe kushtet e përshtatshme për majmërinë kafshëve e shpezëve.
Goditja e tretë do të bëhet në torturat që do të pësojnë therandasit në “aksionin grumbullimit të armëve”, ku gjeti vdekjen edhe Jetë Kuçi – Mushtishti.
Duke u përballur me pushtetin e ri të krijuar, fshatarët pranuan që të gjenin mbështetje te nacionalistët, të cilët haptas ishin ngritur dhe do të krijohej terren i përshtatshëm për veprimtari atdhetare. Aktivitetin e vet do ta zhvillojnë dy personalitete të mëdha të kohës, siç ishin Kapedan Shefqeti dhe Ibrahim Lutfiu, madje i dyti do të veprojë gjer në flijim, në vitin 1950.
Bërthamën e parë të veprimtarisë ilegale do ta përbënin Shaban Mazreku dhe Zenun Kepa, si dëshmor i pari, i cili para familjes e bashkëfshatarëve do të torturohet mizorisht deri në vdekje dhe me qëndresën e tyre yshtën edhe të tjerët të bëheshin parzmore e çështjes kombëtare. Shumë shpejtë do të themelohet Lëvizja Nacional Demokratike Shqiptare, që në radhët e saj, përveç Shabanit me vëllezër, do të hyjnë Zekë Bajraktari gjithashtu me vëllezër e kushërinj dhe qytetarë tjerë nga fshatrat tjera të kësaj Komune. Kjo lëvizje veprimtarinë e vet do ta ndërpres me burgosjen e Destan dhe Jashar Bajraktarit në vitin 1957 dhe do të pasojë periudha tjetër.
Informbyroja, si gjithkund në Shqipërinë e robëruar, edhe në Therandë do të ndikojë dhe do të burgosen Zenun Gashi, Xhemajli Gashi dhe Nez(ir) Grejqevcin.
Në rrethana ende të pa sqaruar mirë do të vritet edhe Jakup Shaban Jakupi nga Mushtishti në vitin 1952. Po në këtë vit do të burgoset Nezir Gashi, Rifat Kuçi.
Veprimtaria e këtyre të apostrofuarve gjeti mbështetje në masë dhe ata që ishin gjallë, kudo që shkonin kishin respektin e merituar, sepse pushteti vepronte haptas kundër tyre edhe pas kryerjes së dënimeve. Me një fjalë, ishte krijuar mentaliteti i kundërshtimit të guximshëm dhe kudo nëpër çarqe fshatarësh merreshin si shembull i veprimit, guximit dhe qëndrueshmërisë.
Po në këto anë do të gjejë mbështetje për veprimtari ilegale edhe Kadri Halimi e Ali Aliu – Preshevë në vitin 1962, e cila do të ndikojë edhe më tepër në syçelëti dhe forcimin e qëndresës për çlirim dhe bashkim kombëtar.
Kjo veprimtari ilegale nga intelektualët e kohës do të mbështetet më vonë edhe nga rinia shkollore dhe në vitin 1964 kemi burgosjen e nxënësve të Shkollës Normale në Prizren, që bartës të kësaj veprimtarie kombëtare nga kjo Komunë do të jenë: Haxhi Zyba, Hysen Bukoshi dhe Shefki Muqaj.
Të gjithë këta veprimtar që kishin zhvilluar aktivitet ilegal për çështje kombëtare, do të lindin vitin 1968, si vit i kushtrimit mobilizues për kauzën kombëtare. Me 8 Nëntor 1968 do të shpërthejë demonstrata e fuqishme, ku për herë të parë do të valëvitet flamuri kombëtar kuqezi, krahas parullave të brohoritura: “Universitet dhe Republikë”. Organizator i kësaj demonstrate do të jetë Haxhi Bajraktari, ndërsa në mesin e nxënësve të shkollave të mesme do të jenë Muharrem Elshani, Nexhat Kuçi dhe Afrim Morina dhe këta të dy të fundit, do të përjashtohen nga lidhja e rinisë (lexo: nga procesi mësimor), por pas bojkotit të mësimit për tre ditë, nga nxënësit e gjimnazit dhe normales- paralele të ndara, do të rikthehen në bankat shkollore. Kjo demonstratë, e bërë publike, për herë të parë do nxjerrë në shesh edhe aktivistët e UDB-së: Ramadan Fondën, Remzi Kolgecin dhe Gani Bllacën. I pari e heq flamurin nga shtylla ku ishte vendosur dhe dy të tjerët do të merren me diferencimin dhe përjashtimin e nxënësve nga shkolla, njëri në cilësinë e Kryetarit të Rinisë dhe tjetri në cilësinë e përgjegjësit të paraleleve të ndara të gjimnazit. Ndërsa për demonstratën e zhvilluar në Prishtinë do të përndiqen Izet Baraliun, Mazllum Baraliun, Haxhi Papajn – Shala dhe Osman Zajmin.
Në vitin 1970 do të dënohen për kundërvajtje një grup studentësh therandasë: Gafur Kabashi, Musli Kuçi, Ali Kuçi etj., sepse kishin festuar 28 Nëntorin, ditën e mëvetësisë së Shqipërisë.
Në këtë vëllim të aktivitetit gjysmë ilegal do të arrestohet Afrim Morina, në vitin 1974, por në mungesë faktesh do të lirohet nga ndjekja penale.
Në vitin 1975 do të burgoset për herë të dytë Nezir Gashi me Nuhi Kuçin, Gafur Kabashin dhe Muharrem Elshanin dhe në mungesë të fakteve këta tre të fundit nuk do të ndiqen penalisht.
Rinia studenteske e therandasve do të lidhen me Nezir Gashin e Destan Bajraktarin në Prishtinë, nga të cilët do të marrin edhe orientime për të shtrirë rrethin e vet të organizimit.
Qarkullimi i literaturës ilegale
Viti 1968 do të jetë vit i kthesave të mëdha, qoftë në orientimin e rinisë në rrugën vetëmohuese për çështjen kombëtare, në pasurimin e saj me letërsi ilegale kombëtare dhe organizimin e formave të ndryshme të aktiviteteve kulturore kombëtare. Do të shkëmbehet letërsi ilegale nga Afrim Morina e Nexhat Kuçi në mes profesorëve: Avdullah Thaçit, Hysni Shehut, Bajram Kurtit, Habib Ahmetit e Xhevat Krasniqit, si dhe me Beqir Elshanin e Haxhi Papaj – Shala, e ndonjë tjetër. Në shkollën fillore “Vëllazërim-bashkim” do të funksionojë grupi letrar “Naim Frashri” nën udhëheqjen e Profesor Ramadan Shalës. Të gjitha këto veprimtari që zhvilloheshin, zgjeronin rrethin e ndikimit të artikulimit të çështjes kombëtare.
Manifestimi i 500 vjetorit të lindjes së Skënderbeut dhe liberalizimi pak a shumë i revistave shqiptare, ku brenda ballinave mund të lexohej për histori kombëtare, do të ngjallë kureshtjen për të hulumtuar edhe më tepër për dëshmorët e kombit dhe bëmat e tyre.
Që nga viti 1970 letërsia dhe revistat letrare do të vinin nga një ushtarak i Tiranës (3) , që përcillte kontingjentet e pemëve, perimeve, rrushit etj. dhe kjo literaturë, tash më me sasi, jo vetëm lexohej e shpërndahej, sipas motos, por kishte mundësi edhe të jetë pronë e atyre që merreshin me analiza. Bujë të madhe do të bëjë edhe romani i Adem Demaçit, që ishte dënuar politikisht për herë të dytë, “Gjarpijt gjakut” dhe disa revista letrare, të cilat lexuesit ilegal mund t’i këmbenin ndër vete përmes bibliotekarit të Bibliotekës së Shkollës së Lartë Pedagogjike në Prishtinë, Beqir Elshani. Letërsi ilegale vinte edhe nga Hysen Gega, punëtor në Gjermani dhe përmes Ali Ahmetit nga Botusha, mësues në Maqitevë, do të përhapej te nxënësit nga Halil Krasniqi e Mejdi Gega. Ramadan Shala tregon se Gjimnazi i Tharandës është institucion i parë shkollor që bibliotekën e ka furnizuar me revista letrare nga Tirana, falë ndihmës së Beqir Elshanit. Ishte një fitore e madhe që nxënësit shqiptarë për herë të parë në vitin 1973 mund të lexonin revistat shqiptare: “Nëntori”, “Shkenca dhe jeta”, Studime filologjike” dhe “Studime historike”.
Ndikim të madh do të bëjë edhe Radio Kukësi me këngë folklorike dhe me ngjarje të historisë kombëtare, Televizioni Shqiptar me: Fjala artistike në ekran, drama, etj., që për fat mbulonte këtë regjion.
Me 1978 do të vihen kontaktet me sekretarin e ambasadës së Shqipërisë në Beograd- Tomën, përmes të cilit, jo vetëm se sigurohet literaturë, por do të informohen edhe për rrjedhat politike në Shqipëri në Jugosllavi e Kosovë, por edhe për aktivitetin politikë të mërgatës. Po këtë vit do të bëjë bujë edhe manifestimi i njëqind vjetorit të Lidhjes Shqiptare të Prizrenit.
Po në vitin 1970 do të themelohet shoqëria kulturore artistike “Sythi i ri” me nismën e Gafur Kabashit, që më vonë do të njihet me emrin “Jehona”
Viti 1975 do të bëjë edhe një hap përpara në kalitjen e rinisë, jo vetëm shkollore, por edhe studenteske. Me nismën e Afrimit dhe mbështetjen e Sherif Gashit e Ramadan Shalës do të themelohet shoqata letrare “Elena Gjika”, e cila do të ketë sektorin letrar dhe dramatik, e, ku do të angazhohen: Bislim Elshani, Ibrahim Shala, Fadil Vata, Halil Krasniqi, Ymer Bala, Rexhep Morina, Halil Morina, Ferat Morina, Ramadan Ramadanaj, Drita Lumi, Milajete Bektashi, Fadilete Shala, Islam Spahiu, Ragip Syla, Beqir Bekteshi e shumë të tjerë, që bashkë me “Afërditën” e Mushtishtit dhe “Përparimin” e Studnçanit do të zgjerojnë ndikimin e vet atdhetar edhe jashtë Komune. Do të këndohen këngë, do të përgatitën shfaqje dramatike, do të përgatiten recitale e lexohen punime letrare shumë të fuqishme e të frytshme kombëtare. Ramadan Reshitaj, gazetar, me rastin e vdekjes së Titos, në një analizë për “Rilindjen” shkruante, po e parafrazojë, se gjatë jetës së vetë kjo shoqatë ka shfaqur shumë drama dhe në orën e fundit letrare nga dyzetë poezi nuk është lexuar asnjë për Titon, madje nuk është mbajtur as një minutë heshtje, por të gjitha kanë qenë me karakter nacionalist, përveç një poezie për dashurinë.
Në viti 1979, do të Burgoset Ibrahim Shala, Besim Baraliu, Rrahman Llugaxhiu, Sadik Halitjaha, e do të merren në biseda informative Sadik Halitjaha, punëtor në “Ballkan”, Fadil Vata, Halil Krasniqi, Fadilete Shala, Drita Lumi e ndonjë tjetër nxënës të shkollës së mesme – Gjimnazit. Në vitin 1980 burgoset Ali Ahmeti, ndërsa nga organet e UDB-së do të merren në bisedë informative edhe Fadil Ndreca e Medi Gega. Po në këtë vit burgosen Hysen Gega, një veprimtar i ngushtë i Jusuf Gërvallës dhe Riza Vataj, kryetar i shoqatës “Vatra” të studentëve shqiptar në Zagreb. Këto tri ngjarje bënë jehonë të madhe te shqiptarët e kësaj treve.
Viti 1981 kishin të përgatitur tabanin kombëtar te therandasit (4)
Të gjitha këto sa u thanë më lart, kanë krijuar tabanin kombëtar dhe demonstratat e vitit 1981 morën karakterin e revolucionit në gjithë hapësirën kombëtare në ish-Jugosllavi.
Demonstratat e 11 Marsit 1981 edhe pse kishin karakter social, e alarmuan kreun e shtetit Jugosllav, sepse kishte informacione për pakënaqësinë e shqiptarëve, të cilat ishin të theksuara me vizitën e Titos në vitin 1979, sidomos në Prizren, e cila pa vullnetin e Tij, u ndërpre në Kosovë.
Ishin të angazhuar në ilegale edhe Ruzhdi Gashi si student në Prishtinë, Basri Zuka, punëtor kontabiliteti në Ferizaj dhe Alush Shala, bujk nga Hoqa e Rahovecit, e ndonjë tjetër.
Ndërhyrja brutale me 25 e 26 Mars në Prizren dhe Prishtinë shtoi revoltën, sepse në këto demonstrime u kërkua edhe Republika, që tashmë ishte artikuluar bukur mirë në masë. Në Prishtinë do të marrin pjesë Ruzhdi Gashi e ndonjë tjetër, ndërsa në Prizren do të janë të angazhuar Mejdi Gega, Ymer Balaj, Nexhmije Demiri dhe Fatmir Zekolli. Të gjitha këto ngjarje përcilleshin nga aktivistët e ilegales, duke analizuar se si të veprohet në këtë situatë të krijuar, sepse bartnin dy përgjegjësiedhe të
1. heshtjes edhe të
2. orientimit të gabuar të politikës.
Tre prilli do të gdhij me qytet-rrethime në gjithë Kosovën, por edhe me izolantët e parë, e, në mesin e tyre do të jenë Nezir Gashi e Haxhi Zyba. Po me atë datë do të vendoset një lajmërim nga ana e drejtorit të gjimnazit – Rahman Zeqirajt, me të cilin i ndalohej Afrimit të hynte në këtë objekt shkollor. Po në këtë datë do të bisedojnë Afrimi dhe Hazir Morina për të ndërmarrë veprime konformë situatës së krijuar dhe pas dy apo tri ditësh mendimit të tyre do t’i bashkëngjitet edhe Halil Morina. Në një bisedë që zhvillon Afrimi me Sajdi Gegën, ky i dyti paraqet gatishmërinë për të vepruar. Do të angazhohen edhe nxënësit si Mejdi Gega, Zyrafete Morina, Emerllah Krasniqi, Ismail Morina, (ky do të torturohet fizikisht, në polici, nga pasditja deri në orët e vona të natës, duke i bërë presion të tregojë për veprimtarinë e Afrimit). Me bashkëngjitjen e Bislim Elshanit këtij grupi, do të vihen kontakte edhe me motrën e Tij – Shemsijen, e cila ishte aktive në të gjitha demonstratat që ishin zhvilluar në atë kohë dhe rrethi i studentëve therandas do të zgjerohet. Hazirit propozon për aktivizimin e Hazir Balajt dhe Asllan Beqirajt në kryesi, me pak dilema do të pranohen. Afrimi propozon Halit Demiri t’iu bashkëngjitet dhe kjo pranohet nga të tjerët.
ValmirM, 26 Jun 2011 #1
ValmirM
Webmaster
Vazhdon
Përmes Hazirit ky grup do të mundohen të lidhet me Izet Baraliun, për të marrë edhe mendimin e Tij për aktivizim. Ky ato ditë ishte ilegal dhe nuk do të jep mendim të prerë, por do të lë dilema për të biseduar edhe një herë. Mbahet takimi i parë në shtëpinë e Fazli Morinës, i cili bënë edhe sigurimin e takimit. Islam Morina merr përsipër për ta sjellë në takim Halitin, por nuk e gjen në shtëpi, ndërsa në takim nuk marrin pjesë edhe dy të fundit. Në këtë takim vendoset të organizohet bojkotimi i mësimit, mirëpo organet e arsimit komunal i mbyllën shkollat përkohësisht dhe ky aksion dështon. Pas këtij akti do të pasojnë edhe izolimet tjera, duke përfshirë: Ramadan Shalën, Shaip Kryeziun, Xhevat Kabashin, Haxhi Eminin, Gafurr Kabashin, Hysen Kryeziun etj.
Afrimi përmes Zenun Gashit lidhet me Met Krasniqin nga Arbana e Prizrenit, i cili ishte në lidhje me grupin e të rinjve: Hamëz Kryeziun, Afrim Hotin dhe Feti Hasanin. Lidhjet me Hamzën do t’i mbajë Ramadan Gashi. Janë bërë dy përpjekje për organizim të demonstratave në Prizren, por nuk kanë pasur sukses.
Takimi me Izetin nuk jep rezultate, madje Ai është edhe kundër organizimit të demonstrimit, të paktën kështu ka qenë i informuar grupi.
Në një mbledhje të Komitetit Krahinor të LKJ për Kosovë, kryetarët e komiteteve komunale referojnë për situatën politike nëpër komunat e tyre. Kryetari i LKJ për Therandë – Jusuf Shabani, do të deklarojë: “Në Suharekë ende nuk ka pasur demonstrata. Në bazë të informatave që kemi, kemi zbuluar tri qendra të irredentës. Njëra është në fshatin Bukosh, tjetra në fshatin Reshtan dhe e treta në fshatin Doberdelan. Sipas të gjitha informatave që disponojmë, qendra kryesore është në Reshtan.”.” Ky deklarim i Jusufit bëri që urgjentisht të takohet grupi, përsëri nuk do të vijë në takim Haliti, ndërsa Hazir Balaj dhe Asllan Beqiraj nuk kanë mundur të marrin pjesë në takim, për shkak të ndërrimit të vendit. Takimi është mbajtur në një kasolle, pronë e Haxhi Ymer Gashit, në të cilin përveç kësaj pesëshe morën pjesë edhe Ruzhdi Gashi e Shefki Gashi, të cilët edhe bënë sigurimin e objektit. Në këtë takim u vendos që demonstrata të mbahet të martën (ditë tregu) më 26 Maj 1981. Propozimet e Afrimit për rrjedhën e demonstratës u miratuan. Këto ishin:
1. demonstrata të fillojë pesëmbëdhjetë minuta para orës pesëmbëdhjetë, sepse atë kohë bëhej ndërrimi i turneve në fabrikën “Ballkan”, e nxënësit e ciklit të ultë do të jenë nëpër shtëpi;
2. demonstratën ta fillojnë Met Krasniqi, Hysni Gega, Emedllah Krasniqi, Ruzhdi Gashi;
3. Mejdiu të merr parullat dhe bashkë me Ruzhdiun t’i shpalosin;
4 demonstrata të fillojë me këngën “Dalëngadalë po vjen Behari”. (5)
Për të shkruar parullat u autorizua Bislimi. U diskutuan edhe përmbajtja e tyre dhe erdhën në përfundim se duhet të ishin këto:
a. Republikë;
b. Pa Republikë nuk ka barazi;
c. Poshtë Shovinizmi serbo madhe;
d. Të lirohen shokët tanë nga burgu, sepse ata janë lulja më mirë e Kosovës;
e. dhe Kushtetutë, ja me hatër ja me luftë.
U mor qëndrim se ditën e demonstrimit të ishin të gjithë në Therandë.
Po për këtë datë, me të rinjtë e Prizrenit, këtë e ka dit vetëm Halili, është krijuar një grup prej pesë vetash, të stacionuar në Hisar me armë, që nëse vijnë përforcimet e njësiteve speciale nga Prizreni, t’i pengojnë deri në tërheqjen e demonstruesve. Udhëheqës i këtij njësiti ka qenë Rexhep Krasniqi nga Prizreni.
Me 26 Maj do të shkohet sipas programit. Afrim takimin e fundit e kisha caktuar me Hazirin në “Ballkan”, i cili e kishte gruan të shtruar në spitalin e Lubjanës dhe shokët kishin marrë qëndrim, që Ai të mos merrte pjesë në demonstratë, por të udhëtonte për atje. Me të marrë këtë sugjerim të shokëve, Haziri ngritët nga tryeza dhe pas pesë minutash, milici Hazir Kabashi, do të ma vë revolen prapa qafe dhe
“Në emër të popullit” kërkon të dorëzohem, e, si përforcim kishte njësitin special, i cili ishte përhapur nëpër restorant me armë automatike në gatishmëri. Kjo ka ndodhur rreth tre orë para fillimit të Demonstratës. Hipur në veturë të tipit “Fiqa” dhe me shpejtësi të vogël, më kanë dërguar në postëkomandën e milicisë, kjo për të më parë qytetarë se isha i arrestuar në mënyrë që të dështojë demonstrata. Nga ai moment e gjer në shpërthim të demonstratës operativistët Vesel Krasniqi e Daut Morina kanë parashtruar vetëm dy pyetje: “Në ora sa do të fillojë demonstrata” dhe “Nga ku planifikohet të fillojë…?”
Na tubuan në një qeli të gjithë të arrestuarit e asaj dite, të torturuar e të përgjakur, por më së keqi e kishte pësuar Mejdi Gega. Më vonë në qeli do të vijë Muhamet Hoti, operativist shtetëror, i cili bashkë me milicët i torturonte të arrestuarit, duke kërkuar prej tyre të tregonin se kush isha unë, atëherë kam ndërhyrë, sepse me te njihesha që nga viti 1974. Nga nervozizmi Ai e shfryu tërë mllefin në mua, duke i urdhëruar edhe milicët të vepronin, një herë për babën e herën tjetër për mua.
Se si ka shpërthyer demonstrata, sa kanë marrë pjesë në të dhe deri ku kanë arritur demonstruesit të parakalojnë në qytet, këtë mund ta thonë ata që kanë marrë pjesë, edhe pse shumë gjëra i kam mësuar më vonë.
Fillimisht kam qenë i akuzuar në bazë të Nenit 136 Alinea 1, Nenit 139 Alinea 1 dhe Nenit 114. Shokët tjerë kanë qenë të akuzuar në bazë të Nenit 136, Alinea 1 dhe Nenit 114. Veprimtaria ime ndërlidhje edhe me të rinjtë e Prizrenit dhe kur gjatë hetuesisë është arritur të shkëputeshim edhe mua më heqin Nenin 139 Alinea 1.
Në proces gjyqësor të udhëhequr nga Orhan Rekathati – Kryetar i Gjykatës së Qarkut në Prizren dhe bartësi i aktakuzës Jakup Gurmani – prokuror, do të shqiptohen këto dënime:
1. Afrim Morina me shtatë vjet burg të rëndë
2. Bislim Elshani me shtatë vjet burg të rëndë
3. Sejdi Gega me gjashtë vjet burg të rëndë
4. Hazir Morina me pesë vjet burg të rëndë
5. Halil Morina me pesë vjet burg të rëndë
Me kundërvajtje, nga dy muaj, do të dënohen:
6. Mejdi Gega
7. Ruzhdi Gashi
8. Agron Gashi
Nga Universiteti i Prishtinës Afrimi do të dënohet edhe me pesë vjet ndalimi për studime, ndërsa Sejdiu, Ruzhdiu e Zyrafeti do të dënohen me nga një vit.
Zëvendës prokurori i Gjykatës Supreme, publikisht kërkon të shqiptohen dënimet më të larta dhe minimumi të jetë dhjetë vite burg të rëndë, ngase sipas Tij, koha e përgatitjes së demonstratës, mënyra e organizimit, mosha e jonë dhe përgatitja shkollore do ta arsyetonin kërkesën e Tij.
Ndërsa nga grupi i të rinjve të Prizrenit do të dënohen këta:
1. Hamzë Kryeziu me shtatë vjet burg të rëndë
2. Afrim Hoti me gjashtë vjet burg të rëndë
3. Feti Hasani me gjashtë vjet burg të rëndë
Me 1995, në Doberdelan, është organizuar përvjetori i pesëmbëdhjetë i demonstratës së vitit 1981. I lajmërohem organizatorit, se kisha përgatitur me shkrim një punim. Ragip Zekolli kërkoi që t’ia jepja Atij për ta kontrolluar, përndryshe nuk do të më lejohej ta lexoja, sepse nuk isha paraparë në program. Të njëjtin mendim e ndau edhe Ukë Bytyqi, se sipas Tij, Ragipi ishte historian dhe duhet dhënë mendimin për vërtetësi, përndryshe nuk do të më lejohej të merrja fjalën. Unë vendosa me timen dhe në fund e mora fjalën pa i pyetur.
Pas njëzetë e tetë vitesh, publikisht dëgjoj, në debate televizive për kryetar të Komunës së Therandës, madje edhe në balotazh, pasi ua kisha tërhequr vërejtjen publikisht me një reagimi “Organizatorët janë të gjallë”, se Blerim Kuçi ka qenë organizator i kësaj demonstrate!!! Kjo “vërtetësi” është e shënuar edhe në faqen e internetit për Komunën e Therandës, në biografin e kryetarit- Kuçi. Duhet ta dinë të gjithë, se historia është ajo që ka ndodhur dhe jo ajo që kemi dëshirë të ketë ndodhur.
1981- sha bazament i krijimit të Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës
Po t’i referohemi ngjarjeve të mëvonshme historike, do të nxjerrim këto përfundime. Që nga demonstratat e marsit të vitit 1982, Theranda do të jetë barometër i lëvizjes kombëtare. Therandasit do të dalin bartës të proceseve, jo vetëm në nivel lokal, por edhe në nivel kombëtar, deri në mbarimin e Luftës në Kosovë, Luginë të Preshevës dhe Maqedoni.
Zhvillimet që pasuan pas demonstratave të vitit 1981, na japin të drejtë, dje dhe sot, t’i quajmë revolucionare. Kjo për shkak të karakterit gjithëpërfshirës të shqiptarëve në hapësirën e ish-Jugosllavisë në proceset politike, për shkak të vazhdimësisë vetëmohuese dhe sakrifikuese, jo vetëm të bartësve të proceseve, por edhe të familjeve të tyre
Ishin revolucionare, sepse përkundër shtrirjes së aparati shtetëror të dhunës, serbo sllavët nuk arritën të ndalin rrugën e nisur për fitore. Shqiptarët ditë e më tepër bashkoheshin dhe këtë bashkim nuk mund ta zhbënte pushtuesi, përkundër disa veglave të veta, që kishin mbetur si raritet nostalgjik të së kaluarës, të cilat i përdori deri në theqafje nga këto troje.
Ishin revolucionare dhe mu për këtë UDB-ja dhe KOS-si kishin shtuar aktivitetin e vet dhe derdheshin mjete për zbulimin e revolucionarëve apo grupeve revolucionare në gjithë hapësirën e shtetit, në struktura ushtarake e në shërbime ushtarake dhe diasporë.
Ishin revolucionare, sepse bënë jehonë në gjithë botën e qytetëruar, për të cilën u angazhuan, fillimisht gazetarët, e më vonë edhe diplomatët e shteteve të ndryshme. U mundësua që në Parlamentin Europian, në vitin 1984, të dëgjohet referimi i Enver Hadrit për masakrat dhe gjenocidin që bënte Jugosllavia mbi shqiptarët.
Ishin revolucionare, sepse edhe republikat tjera të Jugosllavisë shihnin tatëpjetën e asaj kryetare artificiale dhe filluan të mendonin për rrugëtimin e mëvetësishëm, sepse më nuk durohej fashizmi serb.
Ishin revolucionare, sepse që nga viti 1984 filluan të mendojnë për kundërvënie të armatosur, siç ishte rasti me Rexhep Malën e Nuhi Berishën. Dhe ky revolucionaritet, që nuk arriti ta shuante e as ta zbehte regjimi titist e millosheviqjan bashkë me vasalët e tyre, bëri që të krijoj edhe mekanizma ushtarak, fillimisht Frontin e Rezistencës e Bashkimit Kombëtar (1989), Lëvizjen Kombëtare Çlirimtare e Kosovës (1992) dhe së fundi krijimin e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (1994), e, që të gjitha në Therandë kishin bazë të fortë.
Unë kurrsesi nuk pajtohem në mes paralelizmave që vënë me “Solidarnostin” polak, sepse ajo luftonte për pluralizëm politik, ndërsa te ne bëhej luftë për jetë a vdekje, për çlirim e bashkim kombëtar, siç nuk jam pajtuar, e nuk pajtohem, me paralelizmat që vihen për demonstratat e vitit 1968 në Evropë dhe te ne, sepse atje demonstrohej për hapësirë kulturore, ndërsa te ne për mbijetesë kombëtare.
Theranda ka të gjitha parakushtet për të ecur përpara në realizimin e synimeve shekullore të dëshmorëve të kombit, për çlirimin e vise të pushtuara dhe bashkimin kombëtar. Kam bindje, se në këtë rrugëtim, therandasit do të zënë vend të merituar në historinë kombëtare, siç e kanë deri në ditën e sotme.
Fusnotat:
1. ”Kosova sot” kur informon për tridhjetë vjetorin e demonstratave të 1981, paraqet Ukë Thaçin organizator!!!
2. Faqja e internietir “Suhareka. Com” flet vetëm për Ukë Thaçin dhe Blerim Kuçin dhe “harron” të përmend kumtesën bosht të këtyre ngjarjeve, autorin e këtij shkrimi.
3. Me njërin prej tyre kam qenë i lidhur dhe nga Ai gjatë viteve 1970-1974 kam marrë literaturë dhe kam mbajt letërkëmbim (Ai ka qenë me pseudonim dhe adresën e ka pasur nga Korça, por ka qenë ushtarak në Tiranë), për fat të keq emri nuk më kujtohet.
4. Në historikun e shkurt të Therandës në faqe interneti, kjo datë nuk përmendet fare.
Therandë, 26.05.2011
Artikullin mund ta lexoni edhe ketu : Kombi Shqiptar
ValmirM, 26 Jun 2011 #2
StillMandi likes this.
Sweety el
Anëtar i zjarrtë
KONCEPTI I REVOLUCIONIT TË VITIT 1981
Që në fillim do të thosha se Ngjarjet e vitit 1981, më e saktë do të ishte të quheshin:
REVOLUCIONI GJITHËPOPULLOR,që ishte vazhdimësi e misionit atdhetar të Lidhjes
Shqiptare të Prizrenit, e Luftës për Pavarësinë e Shqipërisë,e Çlirimit të Kosovës nga zgjedha hegjemoniste e Jugosllavisë; vazhdimësi e luftës me penë e me pushkë e atdhetarëve,që synim kryesor kishin-BASHKIMIN e t ë gjitha trojeve shqiptare të pushtuara nga fqinjët, me Shqipërinë,synim këtë që armiqtë e kombit tonë, me taktikë, e quanin:
"Synim për Shqipëri të Madhe, slogan ky armiqësor,për ta njollosur luftën e drejtë të shqiptarëve, që në fakt asnjë logjikë nuk na sjell argumente,sepse nuk ka Shqipëri të "MADHE", apo "TË VOGËL", por është një Shqipëri Etnike Natyrore me trojet e veta.
Revolucioni i vitit 1981, nuk mund të quhet, thjesht, një demonstratë dosido me grumbuj turmash,një demonstratë anarkiste, spontane, euforike, por një Revolucion i parapërgatitur dhe i organizuar mirë prej forcave përparimtare atdhetare e figurave, që fijet e përpjekjeve dhe luftërave të vazhdueshme i mbajtën të pakëputshme drejt çlirimit nga robëria sllave, si një krijesë artificiale me toka të pushtuara,e quajtur Jugosllavi.
Revolucionin e Pranverës së lavdishme të vitit 1981,duhet ta shohim si koncept, që ishte i pari revolucion që theu akullin dhe e hoqi iluzionin se Jugosllavia ishte "SHTET I SHENJTË", "i pandryshueshëm". Ky Revolucion shqiptar, pra,u tregoi popujve të Jugosllavisë,po edhe opinionit ndërkombëtar, se ai shtet me emrin Jugosllavi, ishte ndërtuar prej qelqi dhe gjithësesi do të pëlciste e për një kohë të shkurtër, sepse ishte shtet i formuar me themel gënjeshtrash e dhune.
Në opinion, për Revolucionin Gjithëpopullor Shqiptar të Kosovës kishte zëra që thoshin se ai ishte "i manipuluar nga një forcë e huaj,"e brendshme" apo "e jashtme" "për t'ia këputur perspektivën" aq "të vrullshme" Kosovës, sepse Kosova kinse "vetvetiu" do të shkëputej nga njësia federative e Jugosllavisë.
Pra, Revolucionin e quanin si shpërthim "të parakohshëm","të dëmshëm".
Revolucioni i Pranverës 1981-ishte hapi i parë i shkatërrimit të Jugosllavisë, pikërisht duke e demaskuar atë "shkëlqim" të rrejshëm të atij shteti. Ndikoi që shqiptarët të këndelleshin e të bindeshin se nuk është turp as kundërnjerëzore të jesh nacionalist e ta duash së pari vetveten, se po nuk qe i tillë, të tjerët do ta shfrytëzojnë kundër teje.
Regjimi jugosllav, përballë opinionit ndërkombëtar, jepte një lustër për ta fshehur terrorin që ushtronte mbi shqiptarët:"Ja,zotërinj,te ne shqiptarët janë të privilegjuar -kryetar i shtetit tonë është shqiptar Sinan Hasani...",që në fakt ai ishte një kukull që i shërbente vetëm sovranit të vetë, Titos dhe regjimit.
Revolucioni 1981 i hoqi maskën Josip Broz Titos, që nëpër botë proklamohej se udhëhiqte një shtet me të drejta "të shkëlqyera" për të gjitha kombësitë që e përbënin Jugosllavinë dhe ai, Titoja, bënte thirrje që sistemin Vetëqeverisës të tij ta merrnin "model" dhe shtetet e tjera të botës.
Revolucioni gjithëpopullor-i këndelli të gjithë ata që ishin me dyshime në forcën-POPULL, që ishin të bindur për paprekshmërinë e Jugosllavisë, sepse, për shumë kë, Jugosllavia ishte një gogol. Ky Revolucion shqiptar qartësoi çdo gjë që ishte kundër interesave kombëtare shqiptare, siç ishte shfrytëzimi i pamëshirshëm ekonomik, siç ishte shfrytëzimi i TREPÇËS, kur në nivelin shtetëror jugosllav bënte pjesë me 3O% të eksportit të pasurisë, po që ishte dhe një garanci
bankare për marrjen e kredive. Me një fjalë,,ky Revolucion,ua hoqi maskën të gjitha skenave e prapaskenave,që ishin në dëm të Kosovës;atëbotë Kosova ishte tërësisht e izoluar nga tregu ekonomik,politik,kulturor e kombëtar.
Revolucioni i vitit 1981-ishte udhërrëfyesi, ishte thirrja për popullin:
O SOT O KURRË, KA ARDHË SAHATI!
Ndihmesë të pallogaritshme,për mbajtjen e frymës atdhetare,për sqarime të sakta të prapavijave për të gjitha situatat dha Qeveria Shqiptare në krye me Enver Hoxhën, që në mënyrë kujdestare të prindit, përmes shtypit e medieve të tjera në shumë gjuhë të botës, njoftonte opinionin ndërkombëtar se ç'po ndodhte në të vërtetë në Kosovë me shqiptarët. Përveç kësaj, Shqipëria,me seriozitetin më të madh po përgatitej edhe ushtarakisht që,po të krijohej situatë e pashmangshme alarmante, të ndërhynte ushtarakisht për ta çliruar Kosovën. Dhe, po ai, Enver Hoxha, për hir të Kosovës dhe viseve të tjera të pushtuara shqiptare,me Jugosllavinë nuk bëri asnjë lëshim a marrëveshje, që do të dëmtonte interesat e shqiptarëve, përkundrazi, me këmbëngulje, ngriste zërin e protestës për vëllezërit, -siç thoshte Enver Hoxha vazhdimisht, sepse këtë e trajtonte si një plagë gjithëkombëtare.
Revolucioni shqiptar i vitit 1981-ishte një kambanë që të zgjonte prej gjumit politik edhe shqiptarët në Maqedoni e në Mal të Zi,po edhe në shtete të tjera e në Mërgatë,për ta lidhur fort zinxhirin atdhetar që fronti i veprimit të ishte i shumanshëm dhe i efektshëm,që regjimi jugosllav të goditej nga një grusht i pashërueshëm shqiptar. Dhe pikërisht kështu ndodhi, falë figurave emblematike legjendare, siç është i madhi ynë,Adem Demaçi, i cili u bë shpresa e kombit, bashkë me shumë grupe revolucionare që vepruan në të gjitha trojet shqiptare dhe në Mërgatë,të cilët ditën masën ta drejtojnë e ta koordinojnë në mënyrë të shkëlqyer,pavarësisht vështirësive të mëdha që ishin. Një ndihmesë të madhe për parapërgatitjen e Revolucionit të Pranverës 1981 dha veprimtari i pandalshëm, Ramadan Pllana, i cili në mënyrë të shkëlqyer e zgjeroi rrjetin e veprimtarisë ilegale në të gjitha trojet shqiptare;-dhe në Mërgatë ishin Jusuf Gërvalla e Kadri Zeka,të cilët kishin marrë përsipër që, në emër të idealit kombëtar të bënin bashkimin e LNÇKVSHL,e udhëhequr nga Jusufi dhe OMLK, të udhëhequr nga Kadriu, lëvizje këto, si më të mëdhatë në atë kohë, kur Jusufi vepronte në Gjermani,ndërsa Kadriu në Zvicër. Këta të dy veprimtarë me bashkëpunëtorët e tjerë kishin për qëllim që të shkrinin të gjitha grupet ilegale në një Lëvizje gjithëpopullore, për t'iu shmangur përçarjeve,sepse misioni i vetëm kombëtar ishte bashkimi i të gjitha trojeve shqiptare me Shqipërinë në një shtet.
Me fillimin e shkatërrimit të Jugosllavisë, -pra, në prag të viteve të nëntëdhjeta, u krijua një mendësi vetëmashtruese se "erërat demokratike" vetvetiu do ta ndryshojnë gjendjen e shqiptarëve. Andaj elita e Lidhjes Demokratike e Kosovës, përdori shpresën dhe besimin e masës së gjerë për t'i futur në një ombrellë që nuk priste shiun, duke e gënjyer masën e lodhur se çdo gjë do të pikë prej qiellit, po paraprakisht, duke e shfrytëzuar modestinë dhe shpirtin e sakrificës të ish-të burgosurve politikë,duke i marrë shumë prej tyre në gjirin e LDK me prapavijë për të mbledhur pikë në masën e gjerë për interesa karrieriste në dobi të titizmit jugosllav. Në vazhdim,nuk kaloi shumë kohë dhe LDK, me orientimet e saj oportuniste,për ta ruajtur "virgjërinë" politike të saj,deklarohej:"Ne jemi kundër ekstremizmit,e dënojmë atë",i hapte udhë regjimit serb për t'i goditur veprimtarët revolucionarë, si "TË PAREHATSHËM","ANAKRONIKË", qëndrim ky i LDK,që masën e gjerë shqiptare po e klasifikonte në dy ekstreme të kundërta, kështu që qëndrimi reaksionar i LDK ndikoi që shumë intelektualë atdhetarë të ndiqeshin e të burgoseshin, siç ndodhi me atdhetarin e politologun e shquar, Ukshin Hoti.
-Pra, LDK, e sabotoi UDHËN E LIRISË, duke e çorientuar një masë të madhe të popullit, për ta vështirësuar më shumë luftën e vazhdueshëm që po zhvillohej nga të gjitha këndet kombëtare,sepse LDK,në krye me Ibrahim Rugovën, proklamonte haptazi se "ekstremistët" po e prishnin "PAQEN", sipas gënjeshtrave të të cilit, Republika e Kosovës do të pikonte nga qielli. Nga ana tjetër, Ibrahim Rugova,vazhdimisht opinionit ndërkombëtar i servonte një qëndrim sikur çdo gjë ishte në rregull në Kosovë,sepse "funksiononte" "PUSHTETI PARALEL".
Revolucioni i vitit 1981,me një mund të madh e ruajti frymën atdhetare në vazhdimësi,ndonëse vetë lindja ogurzezë e LDK e pengoi dhe i doli prag për ta sabotuar misionin e shenjtë për Çlirimin e Kosovës;kjo ndodhi edhe gjatë Luftës heroike të së lavdishmes USHTRI ÇLIRIMTARE TË KOSOVËS,që ishte kurorëzim i forcave atdhetare të shumë brezave,që kurrë nuk i këputën fijet e përpjekjeve për Çlirimin e trojeve shqiptare,ndërkohë që Ibrahim Rugova me klikën e tij, si pykë djalli për përçarjen e shqiptarëve stisën me nguti formacionin famëkeq të quajtur FARK,duke e kërcënuar një vëllavrasje tragjike, kur gjatë Luftës kundër Serbisë e pengoi dhe e sabotoi USHTRINË ÇLIRIMTARE. Kjo situatë të përkujton pikërisht periudhën në prag të vitit 1912, kur shumë luftëtarë ishin nën tutelën e osmanëve që e pengonin Pavarësinë e Shqipërisë, ndonëse shumë sish të LDK e kuptuan realitetin dhe iu bashkuan aradhave të UÇK.,ushtri e cila idealin e kahmotshëm kombëtar e kurorëzoi me fitore, me çlirimin e me pavarësimin e Kosovës, të ndihmuar nga miqtë amerikanë e disa shtete të Evropës.
Por, ideali final kombëtar i shqiptarëve për të ardhmen është BASHKIMI I TROJEVE SHQIPTARE NË NJË SHQIPËRI dhe ky ideal nuk është një iluzion folklorist, por do të bëhet njëmendësi, siç u bë pavarësimi i Kosovës.
SI E PËRJETUAM REVOLUCIONIN SHQIPTAR,NË KOHËN KUR NE ISHIM BURGOSUR MË PARË?
-Pak ditë para se të burgosesha (në nëntor 1979), në Ditarin tim kisha shkruar pikërisht kështu:"Së shpejti do ta nisim Dasmën dhe do ta shporrim tymin e zi helmues e mesitët me sy të këqij dhe do ta martojmë Diellin me Lulen..."
-Dhe, këtë tekst ia kisha dërguar Celulës "DIELLORI", në të cilën ishin pjesëtarë: Raif Çelaj, Nexhmedin Melenica, Mehë Uka(tash dëshmor), Rrahim Rama, Magbule Qyqalla, në Shkollën Normale të Prishtinës.
Unë, (S.Q.) me shokët Ramadan Pllana, Abdyl Lahu, Rrahman Llugaxhiu, Emrush Xhemaili, Skënder Jashari, Hajdin Abazi, Ibrahim Shala dhe Asllan Loshi, pikërisht kur si një vullkan shpërtheu Revolucioni, më 1 prill 1981, u gjendëm në Burgun e Mitrovicës së Sremit. Për çudi, po në një anë, edhe për krenari,të burgosurit joshqiptarë në atë Burg kishin marrë frikë, sikur e kishin humbur pusullën dhe neve shqiptarëve na shikonin sa me urrejtje,aq dhe me frikë dhe po na trajtonin sikur ne ishim ATA QË PO E HANIM JUGOSLLAVINË. Po, çka ishte qesharake, mua dhe shokut tim, Ramadan Pllana; një i burgosur politik serb na përgjërohej gati me vajë në buzë:
"AMAN,DUAJENI JUGOSLLAVINË...NUK ËSHTË E KEQE JUGOSLLAVIA!...", - sepse, të gjithë ishin bindur se shqiptarët ishin të pathyeshëm dhe të parët që po ia thërrmonin themelin shtetit jugosllav.
Heidelberg, Më 11 mars 2011
Sweety el, 2 Jul 2011 #3
Sweety el
Anëtar i zjarrtë
http://www.enver-hoxha.net/content/content_shqip/navig-majtas/1981.htm
Sujets similaires
» Ali Ahmetit me fjale ja rruni leshin e bythes
» Maliq Ndrecaj,Ali Ahmetit i shpifen per tradhetar
» Reshat Badallaj shok i Xhavitite Ali Ahmetit
» Bajrush Ahmetit deshmon,qe une i kam thye i pari pjatat ne
» Deputetja e Ali Ahmetit perkrahe Martyn ne strazburg
» Maliq Ndrecaj,Ali Ahmetit i shpifen per tradhetar
» Reshat Badallaj shok i Xhavitite Ali Ahmetit
» Bajrush Ahmetit deshmon,qe une i kam thye i pari pjatat ne
» Deputetja e Ali Ahmetit perkrahe Martyn ne strazburg
:: sport
Page 1 sur 1
Permission de ce forum:
Vous ne pouvez pas répondre aux sujets dans ce forum