Vous souhaitez réagir à ce message ? Créez un compte en quelques clics ou connectez-vous pour continuer.

Njeriu mundet ta lrijoi vrimen e zeze

 :: bota

Aller en bas

Njeriu mundet ta lrijoi vrimen e zeze Empty Njeriu mundet ta lrijoi vrimen e zeze

Message  Perparimi Mer 10 Sep - 13:02


Perparimi
Admin

Numri i postimeve : 17280
Registration date : 30/04/2006

https://diskutime-shqiptare.albanianforum.net

Revenir en haut Aller en bas

Njeriu mundet ta lrijoi vrimen e zeze Empty Re: Njeriu mundet ta lrijoi vrimen e zeze

Message  Perparimi Sam 13 Sep - 22:05

Llogaritjet për Large Hadon Collider, ose ndryshe Goditësi i Madh i Hadroneve, bëhen në Shqipëri nga profesor Artan Boriçi,

Shqip”, fizikani Artan Boriçi regon për eksperimentin, dobinë e tij, qëllimin e këtij projekti e mbi të gjitha përgjigjet për spekulimin e rrezikut të vrimave të zeza!Jemi në ankth të përfundimit”, thotë profesor Artan Boriçi.një fizikan i njohur shqiptar bën llogaritjet e algoritmeve në “adresë” të eksperimentit LHC, projekti më i përfolur në të gjithë botën

Përse është i rëndësishëm ky eksperiment, çfarë qëllimi ka dhe përse do të shërbejë?

Eksperimenti është i rëndësishëm sepse do të testojë teoritë fizike mbi ndërtimin e lëndës dhe forcat në natyrë në përgjithësi, si edhe përllogaritjet e kryera me anë të këtyre teorive. Një nga këto teori është teoria kuantike e kuarkeve dhe gluoneve, ose kromodinamika kuantike. Nëse do ta përfytyronim protonin si një top të rrumbullakët, teoria përshkruan brendësinë e këtij topi me anë të kuarkeve dhe gluoneve. Eksperimenti do të testojë për herë të parë ekzistencën e kuarkeve dhe gluoneve në gjendjen plazmore të temperaturës së lartë. Kjo gjendje është parashikuar tashmë me anë të simulimeve të teorisë në superkompjuter të tipit Blue Gene, në bashkëpunime të ndryshme në Perëndim.

www.phys.fshn.edu.al/qcdlab.html

Çfarë është LHC?

Large Hadon Collider, ose Goditësi i Madh i Hadroneve. Pak ditë më parë është kryer testimi i rrethit të LHC-së në të cilin janë lëshuar dy tufave protonike, njëra në sensin orar dhe më pas një tjetër në sensin antiorar. Deri në mesin e vitit tjetër pritet që energjia e tufave të rritet gradualisht, në mënyrë që të fillojnë eksperimentet me goditjen e protoneve në katër vende të caktuara të rrethit të LHC-së, ku janë vendosur detektorët. Një detektor nuk është gjë tjetër veçse një kamera dixhitale gjigande, që kryen qindra miliona fotografi në sekondë të pjesëzave që emetohen si rezultat i përplasjes së protoneve me energji 17 teraelektronvolt.Çfarë është LHC?

Çfarë mund të thoni për riskun prej vrimave të zeza?

Këto janë gjepura. Edhe nëse ka një probabilitet të krijimit të tyre, ato do të jenë mikroskopike dhe të paqëndrueshme.

Përse duhet t‘u interesojë ky eksperiment qytetarëve të thjeshtë? Çfarë ndryshimesh do të sjellë ky projekt?

E rëndësishme është të dihet se 99.9 për qind e trupit tonë përbëhet nga hadrone, ose protone, neutrone e bërthama atomike. A nuk është i rëndësishëm për ju trupi juaj? Në fakt, unë do ta përkufizoja LHC-në si një makinë të forcave bërthamore. Ajo që mund të pohoj me siguri është se eksperimenti do të bëjë të mundur njohjen në detaje të forcave bërthamore dhe kjo do të ndihmonte në realizimin e një gjenerate të re reaktorësh bërthamorë me të vegjël, ndoshta të lëvizshëm. Këtu nuk është fjala për design, por për bazën fizike mbi të cilën do të kemi këtë design të ri. A e imagjinoni se çfarë do të thotë të prodhojmë energji të pastër dhe të lirë në 20-30 vitet e ardhshme?Eksperimenti ka për qëllim të kapë pjesëzën Higgs, ose bozonin Higgs, grimca e magjishme që i jep kuptim masës si të tillë. Gjithashtu do të testohet teoria e superkordave, e cila na jep dy skenarë: në rast se kapen pjesëzat supersimetrike, ky do të ishte një triumf i vërtetë i kësaj teorie dhe në këtë mënyrë, papritur do të konfirmohej ideja që jetojmë në një botë me 11 përmasa. Më e keqja e mundshme, si përfundim i eksperimentit mund të rezultojë se jetojmë në një univers i cili është përzgjedhur në mënyrë të magjishme prej multiversit, ose sasisë së pafundme të universeve të ndryshme. Në këtë rast do të kishim rrëzimin e parimit të Kopernikut, i cili nuk e vë ekzistencën tonë në një vend të privilegjuar në univers.

Ekzistenca e shumë universeve sjell spekulime. Këtu bie poshtë parimi i Koperikut, i cili thotë se jemi një qoshe si gjithë qoshet e tjera të universit. Nëse nuk kapet supersimetria dhe teoria e kordave presupozohet e vërtetë, atëherë parimi i tij bie poshtë. Fizikanët në IAS të Princeton janë të mendimit se në këtë rast fizika do të ishte në krizë të njëjtë me atë që ka jetuar 100-150 vjet më parë. Siç e thashë, ky përfundim presupozon diçka që mund të jetë e gabuar: teoria e kordave. Fizikanët, sidomos në SHBA, kanë investuar gjithë karrierën e tyre në këtë teori, aq sa është e pamundur për të menduar gjë tjetër.

Fizikani shqiptar, që llogarit

për LHC me “serverin” e krijuar prej tij


URL: http://phys.fshn.edu.al/borici.html

Perparimi
Admin

Numri i postimeve : 17280
Registration date : 30/04/2006

https://diskutime-shqiptare.albanianforum.net

Revenir en haut Aller en bas

Njeriu mundet ta lrijoi vrimen e zeze Empty Re: Njeriu mundet ta lrijoi vrimen e zeze

Message  Perparimi Sam 13 Sep - 22:26

The Oh-My-God Particle
by John Walker
January 4, 1994
Fly's Eye

The University of Utah operates a cosmic ray detector called the Fly's Eye II, situated at the Dugway Proving Ground about an hour's drive from Salt Lake City. The Fly's Eye consists of an array of telescopes which stare into the night sky and record the blue flashes which result when very high energy cosmic rays slam into the atmosphere. From the height and intensity of the flash, one can calculate the nature of the particle and its energy.

On the night of October 15, 1991, the Fly's Eye detected a proton with an energy of 3.2±0.9×1020 electron volts.[1,2] By comparison, the recently-canceled Superconducting Super Collider (SSC) would have accelerated protons to an energy of 20 TeV, or 2×1013 electron volts—ten million times less. The energy of the Oh My God particle seen by the Fly's Eye is equivalent to 51 joules—enough to light a 40 watt light bulb for more than a second—equivalent, in the words of Utah physicist Pierre Sokolsky, to “a brick falling on your toe.” The particle's energy is equivalent to an American baseball travelling fifty-five miles an hour.

All evidence points to these extremely high energy particles being protons—the nuclei of hydrogen atoms. Recalling that the rest mass of the proton is 938.28 MeV—roughly 1 GeV, 1×109 eV, all of the rest of the particle's energy results from the kinetic energy resulting from its motion, which we can calculate according to basic formulæ of special relativity. So let's crunch a few numbers.
Microbial Mass

First of all, noting that mass and energy are equivalent, we can calculate the rest mass equivalent of a 3×1020 eV particle to be about 5×10−13 grams. That doesn't sound like much until you recall that this is about 3×1011 daltons (chemists measure molecular mass in daltons, where 1 dalton is the mass of a hydrogen atom), just about the same as a single cell of the intestinal bacterium E. coli (5×1011 daltons). Thus this single subatomic particle had a mass-energy equivalent to a bacterium.
How Fast?

How fast was it going? Pretty fast. The total mass-energy of a particle is given in special relativity by the equation:
m = \frac{m_0}{\sqrt{1-\frac{v^2}{c^2}}} [1]

where m0 is the particle's rest mass, v is the particle's velocity, and c is the speed of light. Okay, we know that the Oh My God proton has a rest mass of about 1 GeV, and a total kinetic energy of 3×1020 eV, so let's solve equation [1] for v, setting c to 1 to obtain velocity as a fraction of the speed of light:
v = \frac{\sqrt{m^2 - {m_0}^2}}{m}

And thus, approximately:
v = 0.9999999999999999999999951 c

So taking 3×108 metres per second as the speed of light, we find that the particle was traveling 2.9999999999999999999999853×108 metres per second, thus 1.467×10−15 metres per second slower than light—one and a half femtometres per second slower than light. If God's radar gun is slightly out of calibration, this puppy's gonna be doin' hard time for speeding. After traveling one light year, the particle would be only 0.15 femtoseconds—46 nanometres—behind a photon that left at the same time.
Quicktime

Recall also that time passes more slowly in a moving reference frame, by the factor:
t = \frac{t_0}{\sqrt{1-\frac{v^2}{c^2}}}

Since we know v/c, we can immediately calculate:
\frac{t}{t_0} = 3.197\times 10^{11}

and thus, moving in the reference frame of the particle, time passes three hundred billion times slower than in a rest frame. Thus, given that the particle travels with essentially the speed of light, an observer traveling along with the particle would perceive the flight time from the following objects to the Earth.
Object Distance[3]
(light years) Perceived
Travel Time
Alpha Centauri 4.36 0.43 milliseconds
Galactic nucleus 32,000 3.2 seconds
Andromeda galaxy 2,180,000 3.5 minutes
Virgo cluster 42,000,000 1.15 hours
Quasar 3C273 2,500,000,000 3 days
Edge of universe 17,000,000,000 19 days

Thus, if you could accelerate yourself to the speed at which the Oh My God particle was traveling, you'd be able to travel to the edge of the visible universe in a couple of weeks. Unfortunately, even assuming you found a source for the energy it would take and invented a means to accelerate yourself and Intergalactic Vessel Omega Point to this velocity, you wouldn't get far before being disrupted into subatomic goo due to interactions with photons in the ubiquitous cosmic microwave background radiation. Sokolsky has calculated that at 3×1020 eV, even a single proton could travel no farther than 10 megaparsecs, about the distance of the Virgo galaxy cluster, before losing energy in this manner.
Warp Factor Oh-My-God—Engage!

It is interesting to observe that a real particle, in our universe, subject to all the laws of physics we understand, is a rather better interstellar voyager than the best fielded in the 24th century by the United Federation of Planets. Their much-vaunted Galaxy Class starships are capable of speeds slightly in excess of Warp Factor 9, an apparent velocity of 1516 cochranes (or 1516 times the speed of light).[4] At a velocity of 1516 c, traveling to the centre of the galaxy would take, as perceived by the life forms on board, a little more than 21 years. By contrast, an observer on board the Oh-My-God particle would arrive at the nucleus of the Milky Way, according to his clock, just about 3 seconds after leaving Starbase Terra. That's more than 9,700,000 times faster than the starship. In the time the starship spends vacuum-whooshing and rumbling its way to the nearby star Aldebaran, the particle could travel to the edge of the visible universe.
Go Fast—Grow Thin

Finally, let's consider the length contraction in the direction of motion which results from the Lorentz transformation—objects in the direction of travel are seen to contract in that direction by a factor of:
\frac{l}{l_0} = \sqrt{1-\frac{v^2}{c^2}}

And thus, paralleling the time dilation calculated above, in the frame of the particle, oncoming objects are seen as contracted by a factor of 3×1011, three hundred billion times, in thickness. Thus, seen from the particle, the objects below will have the following thickness.
Object Rest Frame Thickness Particle Frame Thickness
Earth's diameter 12,756 km 0.0399 mm
Solar system 80 AU 37 metres
Sun/Alpha Centauri 4.3 light years 127 km (79 miles)
Milky Way galaxy 30 kiloparsecs 2,895,000 km, about
ten times the distance
from the Earth to the Moon
But How?

How was such an extraordinary particle created? What cosmic process accelerated a mundane proton to a brick-on-the-toe-energy?

Nobody knows. A particle with such energy would be deflected little by galactic magnetic fields, and so its impact track should point right back at the source. Astronomers see nothing unusual in that direction.

Nature remains rich in mysteries.
References

1. Physical Review Letters, 22 November 1993.
2. G. Taubes, Science 262, 1649 (1993).
3. Ottewell, G. The Astronomical Companion. Greenville SC: Astronomical Workshop, 1979–1992. ISBN 0-93456-01-0.
4. Sternbach, R. and M. Okuda. Star Trek: The Next Generation Technical Manual. New York: Pocket Books, 1991. ISBN 0-671-70427-3.

Disclaimer

These calculations involve some elementary but easy to mess up algebra and some very demanding numerical calculations for which regular IEEE double precision is insufficient. If you'd like to double-check these results, be sure to use a multiple precision calculator with at least 30 significant digits of accuracy. I generally use Mathematica for symbolic work and Mark Hopkins' package C-BC for number crunching. It's entirely possible I've made one or more mistakes of order-of-magnitude or greater significance. But even so, (and please correct me!), this is, particle physics wise, a genuine Oh Wow event.
by John Walker

Perparimi
Admin

Numri i postimeve : 17280
Registration date : 30/04/2006

https://diskutime-shqiptare.albanianforum.net

Revenir en haut Aller en bas

Njeriu mundet ta lrijoi vrimen e zeze Empty Re: Njeriu mundet ta lrijoi vrimen e zeze

Message  Perparimi Sam 13 Sep - 22:36

/images/2007/02/08/science/09collide_slide3.jpg

Njeriu mundet ta lrijoi vrimen e zeze 09collide_slide3
  • /images/2007/02/08/science/09collide_slide3.jpg

Perparimi
Admin

Numri i postimeve : 17280
Registration date : 30/04/2006

https://diskutime-shqiptare.albanianforum.net

Revenir en haut Aller en bas

Njeriu mundet ta lrijoi vrimen e zeze Empty Re: Njeriu mundet ta lrijoi vrimen e zeze

Message  Contenu sponsorisé


Contenu sponsorisé


Revenir en haut Aller en bas

Revenir en haut

- Sujets similaires

 :: bota

 
Permission de ce forum:
Vous ne pouvez pas répondre aux sujets dans ce forum